Yönelmişlik Kavramının Gelişimi: Brentano ve Husserl

Authors : Ali Can ŞENKAYA

Pages : 101-118

View : 22 | Download : 15

Publication Date : 2021-06-30

Article Type : Research Paper

Abstract :Yönelmişlik kavramı Brentano tarafından zihin fenomenlerini ve fizik fenomenlerini birbirinden ayırmak için tanımlanır; fakat Brentano'nun tanımı kimi ontolojik sonuçlara sahiptir. Brentano’nun tanımından öncelikle her zihin fenomeninin temel niteliğinin yönelmişlik olduğu anlamı çıkar. İkinci olarak tanımın içerdiği kavramlardan dolayı yönelim nesnelerinin kendilerine özgü bir varlık alanı olduğundan söz edilmesi gerekir. Böylece zihnin yöneldiği tek boynuzlu at da gerçeklikteki bir at da aynı biçimde yönelim nesnelerinin varlık sınıfına dahil olur. Üçüncü olarak yönelmişlik sadece zihne ve onun nesnesine özgü bir özellik olarak tanımlanarak, fizik fenomenleri ile zihin fenomenlerinin birbirlerinden ayrılması amaçlanır. Husserl, Brentano’nun üç önermesini de eleştirerek yönelmişlik kavramının ontolojik temellerini, bilgi edimsel bir temele dönüştürür. Böylece Brentano’nun kavramı kullanımından doğan sorunlar giderildiği gibi kavram da yeni bir anlam kazanır. Bu çalışma Brentano ve Husserl’in yönelmişlik kavramını kullanım biçimlerini karşılaştırarak hem iki filozofun yönelmişlik anlayışlarının farklılıklarını hem de yönelmişlik kavramının iki filozofun kullanımları bakımından gelişimini açıklamayı amaçlamaktadır.
Keywords : Brentano, fizik fenomeni, Husserl, yönelim nesnesi, yönelmişlik, zihin fenomeni