Popüleri Çevreleyen “Arzu”: 1970’li Yıllar Türkiye’sinde Arzu Siyasetinin Ana Akım Sinemaya Yansımaları Bağlamında Şerif Gören Sinemasında Arabesk

Authors : İren Dicle AYTAÇ

Pages : 89-113

Doi:10.31122/sinefilozofi.516106

View : 15 | Download : 9

Publication Date : 2019-06-30

Article Type : Research Paper

Abstract :Türkiye’nin yakın siyasi tarihine bakıldı ğ ında 1970’li yıllar, “ba ş ka türlüsünün” mümkün oldu ğ u inancının hayatın her alanında kendisini gösterdi ğ i; toplumun farklı kesimlerinin birbirleriyle kar ş ıla ş an, kesi ş en, çatı ş an heterojen “arzu akı ş larının” kitlesel eylemlilikle bütünle ş ti ğ i; siyasetin gündelik hayat ve popüler kültürün her yanına da ğ ılan bir ço ğ ulla ş ma içinde kendisini gösterdi ğ i özel bir dönemdir. Dönemin Türk sinemasında ba ğ lamında ise, gündelik siyasetin imgelerinin sadece siyasal filmlerle sınırlı kalmayıp tecimsel sinemaya da ‘sızmı ş ’ olması, ço ğ unlukla arzuları “yerli-yurtlula ş tırmaya” yönelen ana akım sinema ve popüler kültürün arzu politikaları tarafından çevrelenip dönü ş türülmesinin olana ğ ını göstermesi açısından önemli ve nadir bir örnek te ş kil etmektedir. Bunlar arasında özellikle ayrıksı sayılabilecek bir damarı  Ş erif Gören’in Orhan Gencebay ortaklı ğ ıyla üretti ğ i arabesk filmler olu ş turmaktadır. Gören’in geni ş halk kitlelerine ula ş abilecek popüler bir yol olan ama aynı zamanda derinde son derece politik bir “his” barındıran arabesk türüne dönemin sol siyasetinden donanımlar ekleyerek üretti ğ i filmlerin, genellikle birbirine kar ş ıt konumlandırılan siyasal sinema ve arabeskin birli ğ inden do ğ an yeni bir “rizom” ortaya çıkardı ğ ı söylenebilir. Bu çalı ş mada, Gören’in dört arabesk filmi, var olan toplumsal yapı ve ili ş ki a ğ larına dair sundu ğ u imgelemle ortaya koydu ğ u “kaçı ş ” stratejileri ba ğ lamında incelenmekte; böylelikle bu filmlerin “sinematografik dü ş ünce” üretme yolunda giri ş ti ğ i çaba ile arzu siyasetiyle nasıl eklemlendi ğ i tartı ş ılmaktadır.
Keywords : Arzu Siyaseti, Türk Sineması, Siyasal Sinema, Arabesk