Birincil Tekil Şahıs Anlatımlı Post-Yugoslav Belgesellerde Travma ve Nostalji İzleri (Arkadaşlarım, Benim Kişisel Savaşım, Babama Mektup)

Authors : Bengi MUZBEG, Zeynep ÇETİN ERUS

Pages : 304-319

Doi:10.31122/sinefilozofi.565341

View : 18 | Download : 8

Publication Date : 2019-12-29

Article Type : Research Paper

Abstract :Soğuk Savaşın ardından iç çatışmalara sahne olan Yugoslavya’dan geriye 7 ayrı ülke kaldı. Yugoslavya döneminde inşa edilmiş ortak değerler, yaşanmışlıklar, anılar; bu ülkelerde yaşayanların kolektif belleğinde var olmaya devam etmektedir. Yugoslav kırmızı pasaportun sağladığı hareket özgürlüğü, madenci ve işçilerin fotoğraflarının yer aldığı banknotların simgelediği eşitlikçi refah seviyesi gibi örnekler bu ortak değerleri yansıtmaktadır. Ancak 1990’lı yıllarda gerçekleşen savaşlar, yaşanan travmalar Yugoslav toplumlarının kolektif belleğinde büyük yaralar açmıştır. Yaşanan travma, Yugoslav değerlere belirli bir oranda kızgınlığı, nefreti ortaya çıkarmıştır. Ancak ilk dönem şokları atlatılınca Yugoslav değerlere karşı duyulmaya başlayan bir özlem ortaya çıkmıştır. Yugo-nostalji olarak ifade edilen bu geçmiş değerlere özlem duyma hali daha çok mevcut durumdan memnun olmamaya gösterilen bir tepki şeklinde ortaya çıkmaktadır. Bu makalede Sosyalist Yugoslavya dönemi de dahil olmak üzere pek sık rastlanmayan Sırp-Hırvat ortak ailelerinin çocuklarının çektiği üç belgesel film incelenecektir. Bu filmlerden ilki yaşanan travmalara yer veren ancak daha çok nostaljik öğeler içeren, Moji Prijatelji insert ignore into journalissuearticles values(Arkadaşlarım, Lidija Zelović - 2006 ); filmidir. Travmaya neden olan olayları kendi hayatı üzerinden değerlendirip, travma sonrası süreçte ise bir iyileşme denemesini gerçekleştirdiği Moj Vlastiti Rat insert ignore into journalissuearticles values(Benim Kişisel Savaşım, Lidija Zelović – 2015); filmi, inceleyeceğimiz ikinci filmi teşkil etmektedir. İncelenecek üçüncü film ise yaşanan travmaları ailesi üzerinden anlatan Srđan Keča’nın Pismo Ocu insert ignore into journalissuearticles values(Babama Mektup – 2011); filmidir.00 
Keywords : Nostalji, Travma, Yugo nostalji, Yugoslavya, Belgesel