Alevî-Bektaşî Geleneğinde “Dârdan İndirme Erkânı”: Adıyaman Örneği

Authors : Fevzi RENÇBER

Pages : 31-49

View : 16 | Download : 10

Publication Date : 2020-05-01

Article Type : Research Paper

Abstract :Dârdan İndirme Erkânı, Can Aşı Erkânı veya Rızalık-Helallik Erkânı olarak da bilinmektedir. Alevî ve Bektaşîlerde günümüze kadar süregelen bu erkân ölen kişiler adına yapılan bir erkândır. Alevî-Bektaşî geleneğinde sadece hayatta olan talip ve dervişler dâra çekilmez, ayrıca Hakk’a yürüyen muhip, talip, derviş, dede, baba veya dedebaba için de dâr çekilir. Hiçbir Alevî-Bektaşî, ölümünden sonra kusurlarının ortaya çıkmasını istemez. Bu yüzden ölenler için yapılan dâr erkânı bireysel ve toplumsal sorumluluğu artıran bir güce sahiptir. Bu erkân ölünün ruhunun azaptan kurtulması, yüceltilmesi, ölen şahsı tezkiye etmek için yapılır. Bu cemde merhumun ruhu hayırla yâd edilir, hakkı olanların hakkını varislerden istemesi talep edilir. Ölen şahsın borcu varsa ödenir, hakkı olanlarla ölenin yakını arasında helalleşme yapılır. Erkândan sonra kurban kesilir, yapılan yemekler misafirlere ikram edilir. Adıyaman yöresinde dârdan indirme erkânları hâlâ yapılmakta ve kurbanlar kesilmektedir. Bu erkânlar ölen şahsın kimsesi yoksa hayırsever bir kişi tarafından düzenlenir ve dârdan indirme kurbanı kestirilir. Biz de bu çalışmamamızda geçmişten günümüze Adıyaman Alevîleri arasında yapılagelen bu özgün erkânı inceleyeceğiz. Çalışmamızda klasik Alevî-Bektaşî kaynaklarına, Alevîlik-Bektaşîlik hakkında yazılmış kitaplara ve yöredeki Alevî dedelerine ve taliplere müracaat edilecektir.
Keywords : Dârdan İndirme, cem, adıyaman, alevi, bektaşi