Müdellis Râvinin Semâ Tasrihindeki İlletler

Authors : Metin TEKİN, Muhammed Sait MECİDOĞLU

Pages : 112-167

View : 18 | Download : 10

Publication Date : 2022-05-30

Article Type : Other Papers

Abstract :Lügatta “kusur, hastalık ve sebep” gibi manalara gelen illet, hadis ıstılahı olarak “çoğunlukla ilk anda farkına varılamayan ve hadisin sıhhatine zarar veren kusur” demektir. İlletin hem sika hem de zayıf râvilerden vuku bulması muhtemel olmakla birlikte İlel ilmi, sika râvilerin kusurlarını tespit etme açısından daha mühimdir. Bu araştırma ilel ilmiyle alakalı bir meseleyi ele almıştır. Şöyle ki, araştırma, münekkit âlimlerin senedin muttasıl olmasına önem verdiklerini ve müdellis râvinin semâ tasrihinin doğru olup olmadığını inceleyerek senedin ittisalinin zâhirine aldanmadıklarını ortaya koymaktadır. Zira âlimler, bazı hadislerde müdellisin semâ tasrihinde hata olduğunu tespit etmişlerdir. Bu inceleme, münekkit âlimlerin bu meseleye karşı dikkatli olduğunu ve bu illeti ortaya çıkarma hususundaki yöntemlerini açıklamayı üstlenmiştir. Araştırmacı semâ tasrihinde hata bulunan birtakım hadislere örnekler vermiştir. Yine bu araştırma, Buhârî insert ignore into journalissuearticles values(öl. 256/870); ve Müslim‟in insert ignore into journalissuearticles values(öl. 261/875); hadisleri seçme ve kendisinde illet olan her bir hadisten uzak durmadaki dikkatini açıklamıştır. Aynı şekilde araştırma, ehl-i hadisten bazı kimselerin icâzetle alınan hadisleri “haddesenâ” ve “ahberanâ” lafzı ile nakledip bunun ne zaman tedlîs olduğunu, yine onların semâı vehmettirerek ve “hadisi nakleden hoca, belde halkımıza tahdis etti” manasını kastederek “haddesenâ” sîgasındaki mütekellim zamirinin kullanımını da izah etmiştir.
Keywords : Hadis, tedlîs, müdellis, sema, illet