Abdulvehhab Lukaş ve Nusratu`l-İslâm Adlı Eseri

Authors : Şeyhmus NEBATİ

Pages : 40-68

Doi:10.56477/sirat.1261317

View : 73 | Download : 54

Publication Date : 2023-05-30

Article Type : Research Paper

Abstract :19. yüzyılın özellikle ikinci yarısı, Osmanlı İmparatorluğu’nun ve İslâm toplumlarının büyük sarsıntılar geçirdiği bir tarih kesitidir. Bu dönemde yaşanan büyük kayıplar, 20. yüzyılda da devam etmiş ve I. Dünya savaşının sonunda Osmanlı Devleti yıkılmıştır. Diğer yandan İslâm coğrafyasının batısında bulunan Fas halkı da benzer bir süreçten geçmiş, sömürgeci devletlerin saldırılarına maruz kalmıştır. İşgalci devletlere karşı herkesin kendi üzerine düşeni yapmaya çalıştığı bir zamanda Abdulvehhab Lukaş da bir âlim olarak kalemiyle mücadeleye katılmış, Müslümanları Osmanlı hilâfetinin sancağı altında birlik olmaya davet etmek amacıyla on beş ciltlik bir tefsir yazmıştır. Derkavîyye, Şâzelîyye tarikatına mensup bir sufi olan Müfessir Abdulvehhab Lukaş, Osmanlı hilâfetinin önde gelen savunucularındandır. Nusratu’l-İslâm ve’l-îmân ve’l-ihsân fî ihrâc makâmâti’d-dîni mine’l-Kur’ân adını verdiği tefsirini, Osmanlı hilâfetinin ayakta kalması için verilen mücadeleye destek amacıyla yazmış ve kitabında Müslümanları hilâfet sancağı altında birlik olmaya davet etmiştir. Bu yönüyle içtimaî/siyasî tefsir örneği olan eser, adından da anlaşılacağı gibi ayetlerin İslâm, iman ve ihsan açılarından yorumlanması nedeniyle aynı zamanda önemli bir işârî tefsir örneğidir.
Keywords : Tefsir, İçtimaî Siyasî Tefsir, İşarî Tefsir, Abdulvehhab Lukaş, Nusratul İslâm