Suluova ve Merzifon Ovaları Topraklarının Yarayışlı Demir, Bakır, Çinko ve Mangan Konsantrasyonlarının Mesafeye Bağlı Değişimi

Authors : Elif GÜNAL, Halil ERDEM

Pages : 1-13

Doi:10.21657/tsd.70744

View : 14 | Download : 11

Publication Date : 2015-12-01

Article Type : Research Paper

Abstract :Bitki besin elementlerinin doğru amenajmanı, yüksek ürün elde etme ve çevresel kalitenin korunmasında oldukça önemlidir. Bu çalışmanın amaçları; Suluova ve Merzifon Ovaları topraklarının DTPA\`da ekstrakte edilebilir mikro element konsantrasyonlarını belirlemek, bu mikro elementlerin yarayışlılığına etki eden diğer toprak özellikleri ile ilişkisini anlamak ve mikro elementlerin mesafeye bağlı yapısını ortaya koymaktır. Merzifon ovasından 76 ve Suluova ovasından 143 adet toprak örneği alınmış ve yarayışlı çinko insert ignore into journalissuearticles values(Zn);, demir insert ignore into journalissuearticles values(Fe);, bakır insert ignore into journalissuearticles values(Cu); ve mangan insert ignore into journalissuearticles values(Mn); konsantrasyonları ile toprak kil, silt ve kum içerikleri, pH, elektriksel iletkenlik insert ignore into journalissuearticles values(EC);, kalsiyum karbonat ve organik madde içerikleri belirlenmiştir. Tanımlayıcı istatistik sonuçları çalışma alanının büyük bir kısmının Zn ve Fe açısından yetersiz, ancak Mn ve Cu bakımından toprakların yeterli olduğunu göstermiştir. Ortalama Zn ve Fe konsantrasyonları Merzifon ovasında sırasıyla 0.28 mg kg-1 ve 2.0 mg kg-1 ve Suluova ovasında ise 0.28 mg kg-1 ve 3.26 mg kg-1\`dır. Toprakların Zn konsantrasyonu istatistiksel olarak Mn ile pozitif ve pH ile negatif önemli korelasyonlar insert ignore into journalissuearticles values(P<0.01); göstermiştir. Genelde pH\`nın yüksek olduğu yerlerde Zn yetersizliği görülürken, pH\` nın 7.30-8.00 arasında olduğu bir kısım alanlarda Zn\` nun bitkiler için yeterli düzeyde olduğu belirlenmiştir. Yarayışlı Fe, Cu ve Mn ile pozitif korelasyonlara sahip iken, kum içeriği ile negatif korelasyon göstermiştir. Merzifon ovasında Fe, Suluova ovasında ise Fe, Zn ve Cu\` ın mesafeye bağımlılığının yüksek olduğu belirlenmiştir. Diğer mikro elementlerin ise orta düzeyde mesafeye bağımlılık gösterdiği tespit edilmiştir. Jeoistatistiksel modellemede elde edilen range değerleri, çalışma alanında ilgili özelliğin örneklenmesinde minimum mesafe olarak alınmalıdır.
Keywords : Haritalama, jeoistatistik, mesafeye bağımlılık, mikroelement, Mapping, geostatistics, spatial dependency, micronutrient