Toprak Organik Maddesi ile Fosfor Adsorpsiyonu Arasındaki İlişkinin Langmuir Modeli ile Araştırılması

Authors : İlknur YURDAKUL, Sadık USTA

Pages : 59-70

Doi:10.21657/topraksu.339839

View : 15 | Download : 9

Publication Date : 2017-09-25

Article Type : Research Paper

Abstract :Fosfor insert ignore into journalissuearticles values(P); bitki beslenmesinde makro besin maddesi olarak büyük bir öneme sahiptir.   Toprak fosforu bünyesinde barındıran önemli bir doğal kaynaktır. Fosfor toprakta az   bulunmakla   birlikte çeşitli mekanizmaların da etkisindedir. Topraktaki fosforun adsorpsiyonuna etki eden özelliklerin teşhis edilmesi, fosforun bitki tarafından daha etkin kullanılmasına yardımcı olacak stratejilerin geliştirilmesine imkan sağlayacaktır. Bu amaçla, Ankara-Sarayköy insert ignore into journalissuearticles values(Düver Serisi); ve Şanlıurfa-Koruklu insert ignore into journalissuearticles values(Harran Serisi); bölgesinden alınan iki farklı toprakta, toprakların fraksiyonlarında, organik madde ile P-adsorpsiyonu arasındaki ilişki çalışılmıştır. Toprakların ve fraksiyonlarının P-adsorpsiyon maksimumları, içerisinde 0-50 mg P insert ignore into journalissuearticles values(KH PO ); kg -1 konsantrasyonları bulunan 0.01 M CaCl 2   çözeltisi ile oda sıcaklığında insert ignore into journalissuearticles values(25 O C); 24  saat dengeye getirilmesi ve çözeltideki P’un spektrofotometre ile okunması ile elde edilmiştir. Çalışma  sonucunda, P-adsorpsiyonu 124-323 mg P kg -1   arasında elde edilmiştir. Her iki toprak ve bu toprakların fraksiyonlarına ait insert ignore into journalissuearticles values(Harran serisi kil fraksiyonu hariç); Langmuir adsorpsiyon izotermlerinde yüksek bir korelasyon insert ignore into journalissuearticles values(p<0.01); gözlenmiştir. Langmuir izoterminden hesaplanan yükleme enerjileri k=0.42-15.67 L mg -1   P arasında ve ayırma faktörü 1-6.33x10 -16   arasında hesaplanmış ve olayın adsorpsiyon lehinde gerçekleştiğini göstermiştir. Çalışma sonuçlarına göre organik maddenin her iki toprakta adsorpsiyon bölgelerini maskeleyerek P-adsorpsiyonunu azalttığını söylemek mümkündür. Sonuçlar ayrıca toprak mineralojisinin P adsorpsiyonunu kontrol eden önemli bir faktör olduğunu da göstermektedir.
Keywords : Adsorpsiyon, toprak fraksiyonu, fosfor, Langmuir