ELİF ŞAFAK’IN ON DAKİKA OTUZ SEKİZ SANİYE’SİNDE TOPLUMSAL HAREKETLİLİK AÇISINDAN GÖÇ SORUNSALI

Authors : Ahmet Yikik

Pages : 394-422

Doi:10.37991/sosdus.1336749

View : 136 | Download : 104

Publication Date : 2023-11-30

Article Type : Research Paper

Abstract :Bu çalışma, sosyoloji ve edebiyat disiplinleri arasındaki bağları temel alan bir ön kabulden hareket eder. Bu bağlamda, edebî düzlemde canlandırılan, bir başka deyişle, kurgulanan "toplum” üzerinde gerçekleştirilen gözlem ve çözümlemelere dayanır. Tarih öncesi çağlardan günümüze değin süregelen göç olgusunu odağına alır. Göç olgusu, toplum biliminin başlıca çalışma alanları içerisinde yer alan "nüfus hareketleri” ile "toplumsal hareketlilik” araştırmalarında ilgi odağı olmuştur. Güncel bir fenomen olan göç, kurgu yazarlarının da dikkatini çekmiştir. Elif Şafak, Türk romancılar arasında bu konuya eğilen yazarlardan biridir. Ayrıca, yaşamını İngiltere’de sürdürmesi onu aynı zamanda bir göçmen yazar olarak değerlendirmeyi mümkün kılmaktadır. Bu bakımdan, Şafak’ın On Dakika Otuz Sekiz Saniye adlı eserinin çatısını göç olgusu üzerine kurması dikkate değerdir. Şafak, söz konusu eserinde kurgu dünyasına taşıdığı Türkiye coğrafyasının en kalabalık şehri İstanbul’u gerek ülke içi gerekse ülke dışından kalıcı ya da transit göç alan kozmopolitan bir şehir olarak çizer. Romanın gerek başkarakterleri gerekse yan karakterleri toplumsal hareketliliğin yansıtılmasında ve oluşmasında etkin rol oynarlar. Çalışmamızda, toplum biliminin "toplumsal hareketlilik” kavramını araçsallaştırarak On Dakika Otuz Sekiz Saniye’nin kurgu dünyasında temsil edilen bireyler, topluluklar (gruplar) ve toplum çerçevesinde göç olgusu mercek altına alınmıştır. Bununla birlikte, göç olgusunun eserin edebîliği üzerindeki belirleyici tesirleri tartışılmıştır.
Keywords : Elif Şafak, On Dakika Otuz Sekiz Saniye, Toplumsal Hareketlilik, Göç, Edebîlik