Ulusal Ölüm İstatistiklerine Göre Türkiye Yaşam Tablosu Tasarımı ve Peşin Sermaye Değeri Hesapları İçin Bir Uygulama

Authors : İlker ŞİRİN, Başak BAŞTUĞ

Pages : 82-101

View : 10 | Download : 5

Publication Date : 2012-04-01

Article Type : Research Paper

Abstract :Yaşam tablolarından elde edilen yaş ve cinsiyete göre ölüm olasılıkları ile yaşam beklentisi, aktüeryal çalışmalarda, emeklilik ve sağlık alanlarında hem sigorta uygulamalarının hâlihazırdaki yapısının tahlilinde hem de geleceğe yönelik planlamada önemli bir yere sahiptir. Ülkemizde bugüne kadar, ölüm kayıtlarındaki eksiklikler nedeniyle yaşam tabloları dolaylı tahmin yöntemleri kullanılarak hazırlanmıştır. Türkiye İstatistik Kurumu’nun yakın dönemde yayımladığı Türkiye geneli ölüm istatistikleri, doğrudan yaşam tablosu hazırlamaya imkân verecek bir veri tabanı sağlamıştır. Bu makalede bahsi geçen veriler kullanılarak Türkiye için tek yaşlar ve cinsiyete göre yaşam tablosu hazırlanmış, ayrıca, tablodan yararlanarak iş kazası ve meslek hastalığı hallerinde sigortalılar ile geride kalan hak sahiplerine ödenecek gelirlerin peşin değerinin hesabında kullanılan peşin sermaye değeri katsayıları yeniden hesaplanmıştır. Bu çalışmada önerilen yaşam tablosuna göre Türkiye’de kadın ve erkekler Türkiye Mortalite Projesi tablosu ve CSO 1980 tablosu ile betimlenenden daha uzun ömürlüdür. Ayrıca bu yaşam tablosuna göre hesaplanan peşin sermaye değeri, tüm yaşlarda ve her iki cinsiyet için, hâlihazırda kullanılan peşin sermaye değeri katsayılarına göre elde edilecek peşin değerin üzerindedir. Bu çalışmanın, güncel ulusal ölümlülük profilinin yaşam tablosunda betimlenerek aktüeryal hesaplamalara yansıtılmasını tartışmaya açması bakımından önem arz ettiği düşünülmektedir.
Keywords : Yaşam tablosu, peşin sermaye değeri, yaşam beklentisi