Klasik Dönem Osmanlı Devlet Bütçelerinin Karakteristik Özellikleri: Tarhuncu Ahmed Paşa Bütçesi

Authors : Hüseyin Güçlü ÇİÇEK, Süleyman DİKMEN

Pages : 211-241

Doi:10.17233/sosyoekonomi.2020.04.11

View : 23 | Download : 12

Publication Date : 2020-10-31

Article Type : Research Paper

Abstract :Osmanlı Devleti, kaynaklarının kullanım etkinliğini sorgulayabilmek, üretim performansını kontrol edebilmek, hafızasını diri tutabilmek ve başta savaşların finansmanı olmak üzere olası olumsuzluklar karşısında hızlı ve etkin politikalar geliştirebilmek için bütçeleri bir araç olarak kullanmıştır. Çalışma Tarhuncu Ahmed Paşa bütçesi insert ignore into journalissuearticles values(lâyihası); örneği çerçevesinde klasik dönem Osmanlı devlet bütçelerinin karakteristik özelliklerini tespit etmeyi amaçlamaktadır. Bu amaç doğrultusunda oluşturulan ve modern tarihçilerin bütçe olarak adlandırdığı hesap cetvelleri insert ignore into journalissuearticles values(icmâller, özetler); incelenmiştir. Modern literatürün tespit ve tetkik edilmesi ile konuya ilişkin yeni değerlendirmelerde bulunulmuştur. Çalışma sonucunda klasik dönem Osmanlı devlet bütçelerinin günümüz bütçeleme ilkelerine sahip olmamalarına rağmen; sıradan gelir ve gider rakamlarının çok ötesinde anlamlar taşıdığı, zaman içerisinde kendisini yenilediği, özgün ve dinamik karaktere sahip olduğu ve çağının özelliklerini yansıttığı tespit edilmiştir. Ancak bu bütçelerin bağlayıcılığının olmadığı, bütün gelir ve giderleri içermediği, tek tip düzenlenmediği ve geleceğe dönük olmadığı görülmüştür.
Keywords : Osmanlı Devlet Bütçeleri, Tarhuncu Ahmed Paşa Bütçesi Lâyihası, Hesap Cetvelleri, İcmâl Hesapları