Türkiye Ekonomisinde Döviz Kuru ve Dış Ticaret Dengesi İlişkisi: Fourier Eşbütünleşme Testinden Yeni Bulgular

Authors : Faruk MİKE, Gürçem ÖZAYTÜRK, Oktay KIZILKAYA

Pages : 313-331

Doi:10.17233/sosyoekonomi.2022.02.17

View : 16 | Download : 7

Publication Date : 2022-04-28

Article Type : Research Paper

Abstract :Bu çalışma, Türkiye ekonomisindeki döviz kuru değişimlerinin dış ticaret dengesi üzerindeki kısa ve uzun dönemli etkilerini 1998:1-2019:3 çeyreklik gözlemler doğrultusunda incelemeyi amaçlamaktadır. Seriler arasında eşbütünleşme ilişkisinin varlığını araştırmak amacıyla Fourier KPSS eşbütünleşme testi uygulanmıştır. Eşbütünleşme analizi sonuçları Türkiye için uzun dönemde dış ticaret dengesi ile reel efektif döviz kuru, ulusal gelir ve yabancı gelir arasında eşbütünleşme ilişkisinin varlığına işaret etmektedir. Elde edilen bulgular, reel efektif döviz kuru ve yabancı gelir düzeyinin dış ticaret dengesi üzerinde pozitif ve istatistiksel olarak anlamlı, buna karşın ulusal gelir düzeyinin ise negatif ve istatistiksel olarak anlamlı katsayılara sahip olduğunu ortaya koymaktadır. Son olarak çalışmada kısa dönem etkileri araştırmak amacıyla Hata Düzeltme Modeli oluşturulmuştur. Kısa dönem tahmin sonuçları, uzun dönem bulgularına benzer şekilde, reel efektif döviz kuru ve yabancı gelir düzeyi için pozitif, ulusal gelir düzeyi için ise pozitif ve istatistiksel olarak anlamlı bulgulara işaret etmektedir.
Keywords : Döviz Kuru, Dış Ticaret, Fourier Eşbütünleşme, Türkiye