Yeraltı suyunun çatlaklı ortamdan gözenekli ortama değişken çaplı ve cidarı geçirimsiz kuyuya akışı

Authors : Zekai ŞEN

Pages : 39-55

View : 4 | Download : 3

Publication Date : 2008-03-01

Article Type : Research Paper

Abstract :Bu yazıda basınçsız gözenekli ortamdaki yeraltı suyunun düşey olarak önce yatay çatlaklara sonra da bu çatlak vasıtası ile geniş, değişken çaplı ve cidarı geçirimsiz olan bir kuyuya akmasının matematik modeli geliştirilmiştir. Buna benzer kuyular yeryüzünün en üst kısmında Dördüncü jeoloji zamanına ait gözenekli ortamdaki akifer ve bunun altında çatlaklı bir basınçlı akiferin tamamen altında geçirimsiz jeoloji tabakalarının bulunması durumunda ortaya çıkmaktadır. Böyle bir akifer tabakalaşması durumunda yeraltı suyunun kuyuya gelmesini temsil eden tip eğriler gözenekli ve çatlaklı ortamlar için ayrı ayrı çıkartılmıştır. Kuyudan ilk su çekilmeye başlanması zamanlarında kuyu geniş çapının kuyudaki yeraltı suyuna etkisinin ne olabileceği açıklanmıştır. Bulunan genel çözümlerin literatürde bulunan klasik Theis, Hantush ve Jacob çözümlerine indirgenebildiği gösterilmiştir. Kuyudan uzun zaman süresinde su çekilmesi durumunda zaman-düşüm grafiğinin Jacob doğruusuna uymayacağı, bunun yerine değişik şartlarda değişik doğruların ortaya çıkacağı anlatılmıştır. Böylece literatürde sanıldığı gibi Jacob doğru yönteminin her türlü akiferde kuyulara doğru olan yeraltı suyunu uzun zamanlarda değerlendirmeye yetmeyeceği doğrunun eğimi göz önünde tutularak belirtilmiştir. Geliştirilen yöntemin uygulanması Suudî Arabistan’dan elde edilen zaman-düşü verileri için gösterilmiştir.
Keywords : Çatlak, değişken geniş çap, Dördüncü zaman, duragan olmayan akış, gözenek, Kurak bölge, tip eğri, tip doğru