Van Gölü Su Seviye Modellemesi

Authors : Eşref BATUR, Mikdat KADIOĞLU, Mustafa ÖZKAYA, Mustafa SABAN, İbrahim AKIN

Pages : 27-40

View : 8 | Download : 4

Publication Date : 2009-03-01

Article Type : Research Paper

Abstract :Van Gölü’nde su seviyesi, 1967-1970 yılları arasında olduğu gibi, 1987-1996 döneminde ortalama 2 m yükselmiştir. Bu yükselme, göl civarında sosyo-ekonomik faaliyetlerin aksamasına ve Van Gölü civarının doğal afet bölgesi ilan edilmesine, 1655 m kotu altının yerleşime kapatılmasına ve 1652 m kotunun altındaki özel mülkiyetin kamulaştırılmasına neden olmuştur. Van Gölü, kapalı bir havzaya sahip olduğu için göldeki su seviyesi doğrudan havzaya hakim hidrometeorolojik değişkenlerin etkileşimine ve rejimine bağlıdır. Hidrometeorolojik değişkenler, stokastik insert ignore into journalissuearticles values(rastgele); bir yapıya sahip olduğu için geçmişte gözlenen sulak dönemler gelecekte de tekrarlanabilir ve su seviyesi tekrar artabilir. Bu çalışmada, Tatvan’da ölçülen 1944-2007 periyoduna ait yıllık ortalama su seviyeleri kullanılarak çoklu regresyon analizi yöntemi ile su seviyesi modellenmiştir. Geçmişte gözlenmiş yüksek yağış düşük buharlaşma periyotları dikkate alınarak gelecek için oluşturulan 4 yıllık yağış-buharlaşma senaryoları kullanılarak gelecekteki ekstrem su seviyeleri model yardımıyla tahmin edilmiştir. Yapılan bu çalışma sonucunda; gölün kotu 2007 su yılı kotuna yakın kotlarda iken 1988 yılında gözlenmiş 775 mm’lik alansal yağış düşmesi durumunda 1 yılda 1996’daki seviyesine yükselebileceği tespit edilmiştir. Ayrıca, geçmişte gözlenmiş ardışık 4 yıllık yüksek yağış ve düşük buharlaşma periyotları gelecekte de tekrarlandığında su seviyesi özel mülkiyetin kamulaştırıldığı 1652 m kotuna rahatlıkla yükselebilmektedir.
Keywords : Van Gölü, Su Seviye Modellemesi, Yağış Akış Katsayısı, Buharlaşma