Havza Koruma Alanlarının Yeraltı Suyu Kirleticilerin Taşınımı Bakımından Değerlendirilmesi

Authors : Alper ELÇİ, Deniz KARADAŞ, Orhan GÜNDÜZ

Pages : 41-48

View : 6 | Download : 3

Publication Date : 2009-03-01

Article Type : Research Paper

Abstract :Sunulan çalışmanın amacı, bir coğrafi bilgi sistemi insert ignore into journalissuearticles values(CBS); yazılımı ile kısa sürede ve kolay elde edilebilecek verilerle bir içme suyu havzasındaki yeraltı suyu kirliliğinin herhangi bir alıcı ortama ulaşma sürelerinin karmaşık matematiksel modellere başvurmadan da elde edilebileceğini göstermektedir. Bu amaçla İzmir Büyükşehir bölgesinin su ihtiyacının yaklaşık %36’sının karşılandığı Tahtalı Baraj Gölünü besleyen Tahtalı Çayı havzası örnek uygulama ve çalışma sahası olarak seçilmiştir. İlgili yönetmeliklerde tanımlanan koruma alanları yeraltı suyu kirletici taşınımı açısından değerlendirilmiştir. Çalışma sahasındaki kuyularda ölçülmüş yeraltı suyu derinlik verileri kullanılarak interpolasyon yöntemiyle yeraltı suyu seviye haritası oluşturulmuştur. Ayrıca bölgenin jeoloji haritası esas alınarak hidrolik iletkenlik ve etkin porozite katsayıları belirlenmiştir ve CBS ortamında çalışma sahasına ait veri katmanları oluşturulmuştur. Bu veri katmanları ile çalışma sahasındaki yeraltı suyu sızma hızların ve akım yönlerinin konumsal dağılım haritaları hesaplanmıştır. Daha sonra yeraltı suyunda bozunmaya uğramayan bir kirleticinin Tahtalı Baraj Gölünün orta mesafeli koruma alan sınırından itibaren yeraltı suyu akım yönünde parçacık izleme yöntemiyle ileriye doğru izlenmiştir. Parçacık izleme işlemi yine CBS ortamında gerçekleştirilmiştir. Çalışmanın sonucunda orta mesafeli koruma alanının ötesindeki olası bir yeraltı suyu kirlenmesinin göle ulaşması için en uygunsuz koşullar dikkate alındığında en az 110 gün geçmesi gerektiği tahmin edilmiştir. Buna ilave olarak belirli bölgelerde oluşabilecek yeraltı suyu kirliliğinin çalışma bulgularına göre göle ulaşmasının pek olası olmadığı ve dolayısıyla o bölgelerdeki herhangi bir kirliliğin gölü daha az tehdit edebileceği öngörülebilmektedir.
Keywords : Yeraltı Suyu, Cbs, Parçacık İzleme, Tahtalı Çayı Havzası, Koruma Alanları