Yoğun Sahil Kullanımının Side-Sorgun Boğaz Sahili’nde (Manavgat/Antalya) Deniz Kaplumbağası (Caretta caretta (Linnaeus, 1758) ve Chelonia mydas (Linnaeus, 1758)) Populasyonlarına Etkileri

Authors : Hakan SERT, Mehmet Cengiz DEVAL, Ertan TAŞKAVAK

Pages : 24-49

View : 55 | Download : 74

Publication Date : 2023-07-20

Article Type : Research Paper

Abstract :Ülkemiz kıyılarında üreyen deniz kaplumbağası Caretta caretta ve Chelonia mydas \`tehdit altında\` olan türler arasında gösterilmektedir. Ayrıca ülkemizin de taraf olduğu Bern ve Barcelona Antlaşmaları gereği deniz kaplumbağaları “kesin koruma altına alınan fauna türleri” listesinde yer almaktadır. Bu nedenle yurdumuzun Akdeniz kıyıları bu türler açısından çok büyük önem taşımaktadır. Şu an ülkemizde deniz kaplumbağaları tarafından yuvalama alanı olarak kullanıldığı belirlenen 21 kumsal bulunmaktadır. Ancak hala keşfedilmemiş üreme alanları mevcut olup buralarda hiçbir koruma önlemi olmadığı için antropojenik kaynaklı zararlar devam etmektedir. Antalya/Manavgat Boğaz Sahili de bu tür keşfedilmemiş önemli bir üreme alanı olma potansiyeline sahiptir. Bu çalışmada daha önce envanter çalışması yapılmayan Antalya/Manavgat Boğaz Kumsalında insert ignore into journalissuearticles values(Manavgat Irmağının denize döküldüğü yerden Side yönünde yaklaşık 9 km’lik sahil); üreyen deniz kaplumbağalarının yuvalı-yuvasız çıkış sayıları, sahilin farklı bölgelerinde deniz kaplumbağası yuva sayıları yoğunluklarının ne durumda olduğunun belirlenmesi ve kumsalda ergin, yavru kaplumbağaların ve yuvaların zarar görmesine neden olacak abiyotik ve biyotik faktörlerin belirlenmesi amaçlanmıştır. Çalışma öncesinde Tarım Orman Bakanlığından Boğaz Sahilinde ilk kez resmi Araştırma İzni alınmış ve Mayıs-Ekim 2022 tarihleri arasında, Batı Mendirek - Side antik kent doğu kapısı arasındaki kumsalda 250 yuvada onbinlerce juvenil Caretta bireyinin korunması ve resmi kayıtlarının tutulması için çaba sarf edilmiştir. Bu çalışma sonucunda, gözlemlerimizde tespit edilen 250 deniz kaplumbağa yuvasından 247’sının iri başlı deniz kaplumbağası insert ignore into journalissuearticles values(Caretta caretta); ve 3 tanesinin de yeşil deniz kaplumbağasına insert ignore into journalissuearticles values(Chelonia mydas); ait olduğu tespit edilmiştir. Çalışma alanında deniz kaplumbağalarını tehdit eden faktörlerin başında turizm ve yoğun sahil kullanımından dolayı antropojenik kaynaklı; yapay ışık kaynakları, sahile çöp bırakılması, üreme zamanında geceleri sahilde çok fazla insan bulunması yer almaktadır.
Keywords : Deniz Kaplumbağaları, Caretta caretta, Antropojenik etkiler