19. YÜZYIL SEYYAHLARINA GÖRE GÖKLEN TÜRKMENLERİ

Authors : Tuba TOMBULOĞLU

Pages : 129-158

View : 13 | Download : 6

Publication Date : 2021-01-27

Article Type : Research Paper

Abstract :Göklen Türkmenleri, günümüzde İran sınırları içerisinde bulunan Türkmen Sahra bölgesinde ve Türkmenistan’da yaşamakta olup, İran’da Türklüklerini en fazla koruyan topluluklardan birisidir. 9. yüzyılda Ceyhun boylarından Gürgen ve Etrek nehirlerinin kaynağına yerleşmişlerdir. Önceki dönemlerde kalabalık bir grubu teşkil ettikleri anlaşılan Göklenlerin nüfusu sonraki dönemlerde siyasi nedenlerle azalmıştır. Kaynaklarda Osmanlı Devleti’nin kurucusu olan kayı boyu Göklen Türkmenlerinin uruğlarından biri olarak geçmektedir. Ayrıca 18. yüzyılda yaşamış olan Türkmenlerin millî şairi Mahtumkulu, Göklenlerin Gerkes koluna mensuptur. 19. yüzyılda Türkistan ve İran’a seyyahların yoğun ilgi gösterdikleri görülmektedir. İran’ın kuzeyine ve Hive Hanlığı’na gelen seyyahlar, notlarında burada gördükleri Türkmenlerin sosyal yapılarına, adetlerine sıklıkla yer vermişlerdir. Göklen Türkmenleri de seyyahların hakkında önemli bilgiler verdiği bir boy olarak karşımıza çıkmaktadır.
Keywords : Göklen Türkmenleri, Türkmen Sahra, Seyyah, Seyahatname