AKA GÜNDÜZ’ÜN HARF İNKILABI VE TÜRK DİLİ HAKKINDAKİ GÖRÜŞLERİ

Authors : Göktuğ İPEK

Pages : 399-424

View : 11 | Download : 8

Publication Date : 2021-07-31

Article Type : Review Paper

Abstract :Aka Gündüz, Meşrutiyet ve Cumhuriyet dönemlerinin önemli figürlerinden birisidir. İttihat ve Terakki’ye katılan ve sürgüne uğrayan II. Abdülhamid döneminin bu muhalif ismi Hareket Ordusu’nda da gönüllü olarak yer almıştır. II. Meşrutiyet’in ilanıyla dönemin Türkçü dergilerinde yazmaya başlamıştır. Bir süre sonra İttihat ve Terakki içerisinde kimi isimlerle görüş ayrılıklarına düşünce tekrar sürülmüştür. Mütareke döneminde işgalci İtilaf Devletleri’ni eleştiren sert yazılar kaleme aldığı için Malta’ya sürülmüş, 1921’deki esir değişimi sonucu Anadolu’ya geçerek Ankara’ya yerleşmiş ve Milli Mücadele’yi destekleyen gazeteler çıkarmıştır. 1958 yılında ölene dek gazete yazarlığını sürdürmesinin yanı sıra pek çok roman, hikaye, şiir ve tiyatro eseri de yazmıştır. Kurtuluş Savaşı’nın kazanılmasından sonra Atatürk öncülüğünde gerçekleştirilen inkılapların ateşli birer savunucusu olmuştur. Atatürk’e neredeyse körü körüne bağlı olanlar arasında yer alan Aka Gündüz bu bağlılığı özellikle gazete yazılarıyla sergilemiştir. Kendisi birçok farklı gazetede ve dergide farklı konular üzerine yazmıştır. Daha Genç Kalemler mecmuası zamanından beri ele aldığı konular arasında en önemli yeri Türkçe meselesi tutmuştur. İşte bu çalışmada Aka Gündüz’ün Harf İnkılabı ve Türk dili ile ilgili görüşlerinin tespit edilmesi amaçlanmıştır. Bunun için yazılarının yayınlandığı çeşitli süreli yayınların 1928-1934 yılları arasındaki sayıları incelenmiştir. Bu süreli yayınlar Hakimiyet-i Milliye, Cumhuriyet ve Milliyet gazeteleri ile Hayat mecmuasıdır. Araştırma sonunda görülmektedir ki Aka Gündüz dil meselesine bir kültür ya da gelenek meselesi olarak değil milli bir hafıza meselesi olarak yaklaşmış, Latin harflerinin ise Türklerin medeniyete ulaşmasını sağlayacak bir araç olacağını savunmuştur.
Keywords : Aka Gündüz, Harf İnkılabı, Türk Dili, Basın, Milliyet, Cumhuriyet, Hakimiyet i Milliye