I. Dünya Savaşı Sırasında Sansür ve İzmir’de Bir Casusluk Olayı

Authors : Serpil SÜRMELİ

Pages : 3-25

View : 7 | Download : 9

Publication Date : 2023-02-01

Article Type : Research Paper

Abstract :Osmanlı Devleti’nin I. Dünya Savaşı’nda ordunun savaş hazırlıklarını ve askeri hareketlerini tehlikeye sokacak her türlü istihbarat faaliyetlerine karşı aldığı en önemli tedbirlerden biri, ülkedeki tüm haberleşmeye ve basına ordu hakkında yayın yasağı getiren sansür uygulaması olmuştu. Başta İstanbul olmak üzere önemli mevkilerde sansür merkezleri kurulmuş, özellikle casusluk ve propaganda faaliyetleri bu merkezlerde görev yapan sansür memurlarınca büyük bir dikkat ve hassasiyetle takip edilmişti. Bu sayede savaşın sonlarında İzmir’de Hacı Yorgaki adlı bir Rum avukat vasıtasıyla şehrin İngiliz asıllı Levanten ailelerinden biri olan Hadkinsonların casusluk yaptıkları anlaşılmış ve başında Percival Hadkinson’un bulunduğu büyük bir casusluk şebekesi ortaya çıkarılmıştı. İzmir’de yürütülen takibat sonunda yakalanan casusların ev ve iş yerlerinde yapılan aramalarda gizli mürekkeple yazdıkları yazışmalar ele geçirilmişti. Casuslar tutuklanarak İstanbul’a götürülmüş ve Divan-ı Harbe verilmişlerdi. Uzun süren bir yargılamadan sonra Divan-ı Harp, Hadkinsonlar hakkında casus değil muhbir oldukları yönünde karar vermişti. Suç Hacı Yorgaki’nin üstünde kalsa da nihayet hepsi Mondros Mütarekesi’nin imzalanmasıyla serbest bırakılmış ve İzmir’e dönmüşlerdi. Türk İstiklal Savaşı’nın kazanılmasıyla Hadkinsonlar İzmir’i terk ederken, Yunan işgali sırasında birçok Türk ve Müslüman ocağı söndüren Hacı Yorgaki, İzmir Divan-ı Harbi’ne verilmiş, bu defa idam sehpasından kurtulamamıştı.
Keywords : I Dünya Savaşında İzmir, I Dünya Savaşında Casusluk, Sansür ve Casusluk, Hadkinson Ailesi