İngiltere'nin Orta Doğu Komutanlığı Genel Karargahı'nın Kıbrıs'a Taşınması (1952-1955)

Authors : Hayri Çapraz, Tolga Murat Gürdal

Pages : 49-70

View : 125 | Download : 64

Publication Date : 2024-07-31

Article Type : Research Paper

Abstract :Bu çalışmada, İngiliz hükümetinin, 1952-1955 yılları arasında Mısır’daki Orta Doğu Komutanlığı Genel Karargâhı’nı neden Kıbrıs’a taşımak zorunda kaldığı ve taşınma ile hangi amaçları hedeflediği incelenmektedir. Araştırma, İkinci Dünya Savaşı sonrası dünya askeri-politik dengelerinin yeniden kurulduğu bir dönemi kapsaması itibariyle önemlidir. Nitekim İngiltere’nin Mısır sonrası Kıbrıs’ta kalıcı olmaya çalışması, Orta Doğu ve Doğu Akdeniz’de onun askeri-politik mekanizmalarda varlığını koruma-sürdürme refleksi olarak değerlendirildi. Konunun ortaya konulması için, İngiltere Hükümetinin Mısır ile yaşadığı sorunlar, Kıbrıs adasının konumu, adadaki Rumların İngiltere’ye karşı tepkileri ve İngiltere’nin hangi askeri güçle adaya yerleştiğine yer verildi. Araştırmanın sonunda Mısır’dan çıkışının zorunlu hale geldiği ve Kıbrıs’ta yeniden yapılandırdığı Orta Doğu Genel Karargâhı’nın, küresel hedeflerini sürdürmesinin aracı olarak planlandığı tespiti yapıldı. Bu amaca ulaşmak için de içerideki muhalefete üstünlük sağlandığı ve adada Rumların çıkardığı istikrarı bozucu eylemlerin de çözülmesi için gayret ettiğine değinildi. Bu araştırmanın ortaya konulmasında, İngiltere Bakanlar Kurulu ve İngiliz Parlamentosu tutanakları ana kaynakları oluşturdu. Ayrıca araştırma, dönemin İngiliz gazeteleriyle desteklendi. Konun incelenmesinde, taşınma öncesinde İngiltere’nin Orta Doğu askeri yapılanması ve Kıbrıs Adası’nın askeri değerdeki artışının tespit edilmesi için dönemin İngiliz rütbeli askerlerinin yazılarından faydalanıldı. Çalışmanın konusu olan İngiltere’nin Mısır’daki Orta Doğu Genel Karargâhı’nın Kıbrıs’a taşınması-yerleşmesi, İngiliz Ulusal Arşivi’nin belgeleriyle ele alındı.
Keywords : Kıbrıs, İngiltere, Ağrotur, Dikelya, Doğu Akdeniz, Taşınma