Lozan’ın ve Mübâdele Mukavelenâmesi’nin 102. Yılında: Aile Tarihimizi Biliyor muyuz?

Authors : Efdal Sevinçli

Pages : 133-160

View : 61 | Download : 69

Publication Date : 2025-04-27

Article Type : Other Papers

Abstract :Binlerce yıldır göç ediyoruz. Parçalanan imparatorlukların insancıkları yurt belledikleri yerlerden çıkıp yeni yurtlara göç ediyorlar. İnsanoğlunun belleğinde göç hep yaşanılacak bir eylem olarak duruyor… Sürgün ya da kaçgunluk yanında siyasal güçlerin antlaşmalarıyla zorla ya da isteyerek, milyonlarca aile, yurt edinmek için binlerce yıldır malını mülkünü, yeri geldiğinde çocuklarını bırakarak dünyaları dolaşıyor, yeni acılara, yeni mutluluklara uzanıyor, Çalışmamızda göç olgusunun bütün sonuçlarını yaşayan ailemi, bütün eksiklerine karşın bir “Aile Tarihi” araştırması çerçevesinde anlatmaya çalıştım. Tarih biliminde, aile tarihi araştırmaları, XX. Yüzyılın bize armağanı bir bilgi dalı. Karlofça Antlaşması’nın (26 Ocak 1699) ardından Avrupa’da hızla toprak ve insan kayıpları yaşayan Osmanlı İmparatorluğu, 200 yılı aşkın bir süre büyük bir insan trajedinin içine savrulur. Osmanlı İmparatorluğu’nu oluşturan farklı dilde, farklı dinde, farklı kültürde milyonlarca aile, savaşlar, göçler, yurtsuzluk ve yurt bulma çırpınışları arasında başka imparatorlukların pençeleri altında parçalanır, dağıtılır… Yeni yurtlar, yeni uluslar, yeni devletler kurulur. İşte bu isyanlar, savaşlar, acılar içinde, Girit’te, 1896-1899 arasında yaşanan kargaşada, Resmo’da, Kandiye’de çıkan Rum isyanlarında, canlarını kaçarak kurtarıp yeni yurtlar bulmak için Akdeniz ülkelerini birer “kaçgun” olarak dolaşan ve sonunda “Anadol”a /İzmir Pasaport Limanına ulaşan, “Merdiye ile Nusret’in” kaçgunluk yıllarının bilinmez günlerini anlatmaya çalıştım. Türkiye ile Yunanistan arasında biten bir savaşın ardından 30 Ocak 1923’de imzalanan Mübadele Sözleşmesi ve Lozan Barış Antlaşması (24 Temmuz 1923) ile mallarını, mülklerini, “Tasfiye Talepnamesi”yle Ağustos nahiyesinde bırakıp Selanik limanında Kireçli Köy’de bir yıla yakın bekleyen “Hürmüz - Şehâbeddin” ailesi, İzmir /Çeşme-‘ye, Selanik limanında doğan babam Mustafa Sevinçli ile birlikte gelirler. Karaferye’de, Ağustos kasabasında bırakılan özlemler bugünlerde torunlarımızın dilinde, yarı şaka yarı ciddi anlatılıp duruyor…
Keywords : Mübadele, Göç, Aile Tarihi