Postmodern Kültürel Tarihyazımı Açısından Tarihsel Belge
Authors : M Oğuzhan DOĞAR
Pages : 37-65
View : 22 | Download : 14
Publication Date : 2020-06-21
Article Type : Research Paper
Abstract :20. yy’ın son çeyreğinde Kıta Avrupasında ve ABD’de gelişip ardından dünyaya yayılan postmodern yaklaşım, pozitivizmin sosyal bilimler üzerinde kurduğu hegemonyaya karşı sert bir eleştiri teşkil ediyordu. Bu eleştiriden nasibini alan 20. yy tarihçiliği, o döneme kadar toplumların ideoloji ve düşünce sistemlerinin totaliter tasavvurları üzerine eğilmekte, tarihteki öznelliklerden ziyade nesnelliklerle ilgilenmekteydi. Thompson’ın deyimiyle o döneme kadar zavallı çorapçıyı ve luddite kumaşçıyı incelemek anlamsız görünmekteydi. Onun yerine toplumlardaki geniş kitlelerin düşünce sistemleri üzerinde çalışarak değişimi ve gelişimi, bu gelişim içindeki nedenselliği ve modernleşmeyi irdelemek önemli ve fark yaratan şeydi. Müspet bilimlerin yanında tarihin ne olduğu sorusu karşısında o döneme kadar çoğu modernist kuram, tarihi de müspet bilimlere yaklaştırma çabası içine girmişti. Ancak postmodern kültürel yaklaşım tarihin kurgusal doğasına vurgu yaparak dilin ve metnin analizini işaret etmekteydi. Çünkü tarihsel anlatıda retoriğin yerinin olmadığını iddia etmek en hafif tabirle naiflikti. Diğer yandan, postmodern tarih, ekonomik altyapının politik ve kültürel üstyapıyı belirlediği gibi yapısalcı yaklaşımların indirgemeci olduğunu ve Marks’ın tarih tahayyülünün aslında daha çok diyalektiğe dayalı, yani daha geçişken bir doğasının olduğunu savunuyordu. Tüm bu gelişmelerin karşısında postmodern kültürel tarih zamanla taraftar kazanarak öznelliklerin daha değerli olduğu tarih anlatılarına doğru evrildi. Kültür tarihi o döneme kadar kültürü bir çalışma objesi olarak ele alırken postmodern tarih, getirdiği bakış açısıyla adına tarihsel belge dediğimiz şeylere belgenin problemli doğasından hareketle kalıntı adını verdi. Tarihsel hakikatin var olup olmadığı sorgulandı. Bu çalışma, bu gelişmeler ışığında, önce postmodern kültürel tarihin klasik kültür tarihinden nasıl ayrıştığını gözlemlemeye çalışacak ardından ise tarihte belge kullanımının mümkün olmadığı kanaatini sorgulayacaktır.Keywords : Postmodernizm, Tarihyazımı, Kültürel Tarih, Kültür Tarihi, Tarihsel Belge, Söylem Analizi, Metin