Mîr Yahyâ Kazvînî’nin Lübbü’t-tevârîh’inde Erken İslam Tarihi

Authors : Hüseyin Ongan ARSLAN

Pages : 94-118

View : 25 | Download : 10

Publication Date : 2021-06-25

Article Type : Research Paper

Abstract :Safevi İmparatorluğu’nda yazılan umumi tarihlerin ilklerinden olan Lübbü’t-tevârîh, gerek içerdiği erken İslam tarihi bölümleri gerek müellifi Mîr Yahyâ b. Abdullatîf Hasanî Seyfî Kazvînî’nin insert ignore into journalissuearticles values(885–962/1481–1555); tartışmalı mezhebî kimliği sebebiyle Safevi Tarihyazımı içinde özel bir yere sahiptir. Kazvin’in meşhur seyit ailelerinden birine mensup olan müellifin soyu on beşinci yüzyıl başından itibaren bir yandan Sünnilikleri ile bilinirken, bir yandan da on altıncı yüzyıl ile birlikte Şii İslam kimliğini benimsemiş Safevi hanedanı ile geliştirdikleri iyi ilişkilerle meşhurdurlar. Ek olarak, Mîr Yahyâ Kazvînî’nin kendisi de Şah İsmail insert ignore into journalissuearticles values(hükümeti, 907–930/1501–1524); zamanında bizzat Safevi ordusuyla birlikte seferlere katılmış ve yakın ilişkileri münasebetiyle Şah Tahmasb’ın insert ignore into journalissuearticles values(h. 930–984/1524–1576); kendisine “Yahyâ-ı Ma‘sûm” diye hitap ettiği bir tarihçidir. Bütün bu ilişkilere rağmen Kazvin Sünnilerinin liderlerinden olduğu suçlaması ile 960/1553 yılında Şah Tahmasb’ın emriyle İsfahan’a sürülmüş olan ve mezhebî kimliği hakkında net bir bilgi bulunmayan Mîr Yahyâ Kazvînî’nin, Lübbü’t-tevârîh’in erken İslam tarihi anlatısında nasıl bir tavır takındığı, hangi vaka ve meselelerin altını çizip hangilerini görmezden geldiği, Şii ya da Sünni diskurun hangisini benimsediği tartışılacaktır.
Keywords : Mîr Yahyâ Kazvînî, Lübbüt tevârîh, Safevi Tarihyazıcılığı, Erken İslam Tarihi, Sünni Şii Ayrışması, Kızılbaşlık