Kelam İlmindeki Sıfat Tasniflerine İlişkin Bir Değerlendirme

Authors : Fatih KURT

Pages : 613-630

Doi:10.30622/tarr.646781

View : 12 | Download : 11

Publication Date : 2019-12-31

Article Type : Research Paper

Abstract :Allah’ın sıfatları konusu, kelam ilminin konu ve amacına göre tanımlanmasında en önde gelen ve kelam kitaplarında en fazla yer alan mevzudur. Zira kelam ilminin temel karakterini oluşturan “İslam kanunu üzere” ifadesi, Kur’an ve sahih hadis çerçevesinde bir Tanrı inancını gerekli görmektedir. Nasların özüne uygun ve doğru bir Allah inancı, bir mü’minin en öncelikli görevidir. Bunun sağlanması için de Allah’ı kendisine özgü sıfatlarıyla iyi bilmek icap eder. Bu çalışmamızda, kelam ilminin özgün işlevi doğrultusunda Allah’ın sıfatlarının oluşumunda, mütekellim ulemanın oluşturdukları yöntem üzerinde durulmaktadır. Bu doğrultuda kelam alimleri tarafından açıkça Kur’an ayetlerinde yer almayan sıfatların tespit, sayı ve sınıflandırılmasında farklı görüşler ve yaklaşımlar ileri sürülmesi, işin doğası gereği anlaşılabilir görünmektedir. Mu‘tezile ve Ehl-i sünnet’in konuyla ilgili farklı yaklaşımlarının ana sevkedicisi, sağlam bir Allah inancının tespitinden kaynaklanmaktadır. Bu nedenle de her iki mezhep arasındaki farklılık bir tarafa, Ehl-i sünnet uleması kendi aralarında da birden fazla yaklaşım sergileyebilmişlerdir. Allah’ın sıfatlarının tasnifinde ana temada bir birliktelik söz konusu olmakla birlikte, ayrıntılı bir tasnifte farklılıkları görmek, kelam ilminin statik değil, dinamik olduğunun bir göstergesidir.
Keywords : Kelam, zât, sıfât, tasnif, metot