Sinemada Dogma 95 Akımının “Budalalar” (Idiots) Filmi Üzerinden Okunması

Authors : Ali ÖZTÜRK

Pages : 31-50

Doi:10.30622/tarr.691953

View : 21 | Download : 12

Publication Date : 2020-03-31

Article Type : Research Paper

Abstract :Uygarlık süreci, teknoloji alanında yaşanan gelişmeler gerek ekonomik, sosyal ve kültürel değişimleri getirmiş gerekse de bu dönüşümlerin itme gücüyle yeni yaklaşımlar ve oluşumların ortaya çıkarmıştır. Bu oluşum alanlarından biri de sinemadır. Sinema da ortaya çıkan bu oluşum alanı çeşitli düşünsel gruplar, okul veya alana özgü bir dergi öncülüğünde olmuştur.. Bu oluşumların temel amaçları ise içinde bulunulan dönemin sosyal, siyasal ve kültürel ihtiyaçlarına karşılık verebilecek anlatılar sunmaktır. Mevcut olan bu oluşumlardan biriside yayınladığı manifestoyla adını duyuran Dogma 95 akımıdır. Film yapımının ancak belli kurallar çerçevesinde çekilebileceğini belirten Dogma 95 akımı, ana akım sinemayı illüzyon sineması olarak nitelemektedir. Bu akıma göre ana akım sinema, şaşalı görsel unsurları kullandığı ancak buna karşın içi boş filmlerin üretildiği bir mecradır. Dogma 95 akımına göre, sinema filmi çeken yönetmenin asli görevinin, yapay aksiyon ve yapay karakterlerle bir ilizyon yaratmaktan çok anlatıdaki gerçeği ortaya çıkarmak olmalıdır. Geleneksel sinema anlatı yapısını karşısında yer alan bu akım sinemada saflığı ve ‘‘iffet yemini’’ gibi bir söylemle ahlaki değerlere vurgu yaparak arınmayı savunmaktadır. Bu çalışmanın amacı, ana akım sinemaya karşı bir tutum sergileyen Dogma 95 akımına açıklık getirmek ve yayınlandığı manifesto doğrultusunda Lars von Trier tarafından çekilen “Budalalar” filminin anlatı özellikleri bakımından, akımının manifestosunda belirttiği özellikleri taşıyıp taşımadığını saptamaktır. Çalışmada yöntem olarak, Bordwell ve Thompson tarafından geliştirilen neoformalist yaklaşım kullanılmıştır.
Keywords : Sinemada Anlatı