ADİLŞAHLAR SULTANLIĞI ÜZERİNE YAZILAN FARSÇA YERLİ VEKAYİNAMELER

Authors : Cihan ORUÇ

Pages : 449-468

View : 15 | Download : 12

Publication Date : 2020-12-08

Article Type : Research Paper

Abstract :1489 yılında Yusuf Adilşah tarafından kurulan Adilşahlar Sultanlığı, 1686 yılına kadar varlığını devam ettirmişti. Bu süre zarfında dokuz sultan Adilşahlar tahtına oturmuştu. Sultanlığın sınırları, ilk dönemlerde batı Maharaştra ve Kannada dilinin konuşulduğu bölgelerden ibaretti. Daha sonra ise Tungabhadra Nehri’nin kuzeyine doğru genişlemişti. XVII. asrın sonunda ise batıda Umman Denizi’ne, doğuda ise Bengal Körfezi’ne erişmişti. Adilşahlar Hanedanlığı mensupları, bir taraftan sultanlığın sınırlarını genişletmek ve halkın refahını yükseltmekle uğraşırken, bir taraftan da bu faaliyetlerini gelecek nesillere aktarmak maksadıyla vekayinamelerin yazılmasını teşvik etmişlerdi. Şiiliğin kabul edilmesi, bu mezhebin önemli temsilcilerinden olan Safevilerle ilişkilere olumlu katkı sağladığı gibi Farsçanın bölgede yayılmasını hızlandırmıştı. Sultanların daveti neticesinde İran ve Maveraünnehir’den bazı âlimlerin Bicapur’a gelmesi bu dilde yazın faaliyetlerinin artmasıyla sonuçlanmıştı. Yaşanan bu gelişmeler, Farsça vekayiname yazma geleneğine olumlu katkıda bulunmuş, çok önemli eserlerin kaleme alınmasına vesile olmuştu. Sultanlık yıkıldıktan sonra da Farsça vekayinameler yazılmaya devam etmişti. Bu vekayinameler, Adilşahlar Sultanlığı döneminde yaşanan siyasi, sosyal, ekonomik ve kültürel gelişmelere ışık tutmaktadır. Bu makalede Adilşahlar Sultanlığı devrinde ve sultanlık yıkıldıktan sonra yazılmış olan Farsça vekayinameler ele alınmış ve temel özellikleri ortaya konulmaya çalışılmıştır.
Keywords : Adilşahlar, Farsça, Vekayiname, Dekken