HUN VE BULGAR TÜRKÇESİ ÜZERİNE ARAŞTIRMA VE İNCELEMELER 26: HUNSULARA AİT GRUMBATES, TUNA BULGARLARINA AİT CROBATUS ~ KOVRATOS, KOURT ~ KURT, KOTRAGOS, KORMİSİOS ~ KORMİSOŞ’, KRUMESİS ~ KRUMOS, KRUMEL, KRUG VE KIRIM HUN-BULGARLARINA AİT GROD ~ GORDAS KİŞİ ADLARININ (UNVANLARININ) KÖKEN VE ANLAMLARI

Authors : Yusuf GEDİKLİ

Pages : 55-80

View : 13 | Download : 9

Publication Date : 2019-06-25

Article Type : Research Paper

Abstract :Makalemizde ilk olarak 359’da Diyarbakır kuşatmasına katılan Hunsu Türklerinin önderi Grumbates’in kökeni ve anlamı üzerinde durduk. Bu sözün Hun Türkçesindeki biçiminin *Gurbat ve anlamının askerî ve idarî yüksek bir unvan olduğunu açıkladık insert ignore into journalissuearticles values(Aşağıdaki adların hepsinin anlamı askerî ve idarî yüksek bir unvandır);. İkinci olarak Büyük Bulgaristan’ı kuran Crobatus ~ Kovratos insert ignore into journalissuearticles values(605-641); üzerinde durduk. Unvanın yeniden oluşturmasının *Korbat olduğunu ve bunun *Gurbat ile aynı söz olduğunu ortaya koyduk. Üçüncü olarak yine bu hanın diğer adı olan Kourt ~ Kurt’un doğru biçiminin *Kurt olduğunu ve yukarıdaki iki sözle aynı anlamda olduğunu, fakat onlarla kökteş değil, ocaktaş olduğunu açıkladık. Dördüncü olarak Büyük Bulgaristan’ı kuran Crobatus ~ Kovratos veya Kourt ~ Kurt’un oğlu olan Kotragos insert ignore into journalissuearticles values(VII. yüzyıl); adı üzerinde durduk ve bu adın babasının unvanı olan Kourt ~ Kurt ile aynı olduğunu, sadece baba - oğul durumundan dolayı unvanın *Kortag olduğunu, bunun unvanın küçültmeli biçimi olduğunu söyledik. Beşinci olarak Tuna Bulgar hanı Kormisios ~ Kormisoş’ insert ignore into journalissuearticles values(739-756);’un Bulgar Türkçesi yeniden oluşturmasının *Kormas olduğunu belirttik. Altıncı olarak Tuna Bulgar hanı Krumesis insert ignore into journalissuearticles values(803-814);’in adı üzerinde durduk ve bunun da yeniden oluşturmasının *Kurmas olduğunu açıkladık. Yedinci olarak Tuna Bulgar hanı Krumesis insert ignore into journalissuearticles values(803-814);’in diğer yazılışı olan Krumos’un yeniden oluşturmasının *Kurmas olduğunu meydana çıkardık. Sekizinci olarak Tuna Bulgar hanı Krumesis insert ignore into journalissuearticles values(803-814);’in Kurmäs ~ Kurmas üzerinden Slavcada *Kurmel olduğunu keşfettik. Dokuzuncu olarak Tuna Bulgar hanı Krumesis insert ignore into journalissuearticles values(803-814);’in Slav kaynaklarınca zaptedilen *Krug’ unvanını keşfettik.Onuncu olarak Kırım Hun-Bulgarlarının 527-28’deki lideri Gord ~ Gordas ~Grod üzerinde durduk; bunun aslının *Gord olduğunu izah ettik. Böylece 6 kişinin 10 adı insert ignore into journalissuearticles values(sanı, unvanı); üzerinde durduk ve bu sözlerin birincisinin *Gurbat, ikincisinin *Korbat, üçüncüsünün *Kurt insert ignore into journalissuearticles values(son iki sözcük aynı kişiye aittir);, dördüncüsünün *Kortag, beşincisinin *Kormas, altıncısının *Kurmas, yedincisinin yine *Kurmas insert ignore into journalissuearticles values(son ikisi aynı sözün farklı yazımlarının yeniden oluşturmasıdır);, sekizincisinin *Kurmel, dokuzuncusunun *Krug’ ve onuncusunun *Gord olduğunu ortaya koyduk. Bu sonuçlardan üç kelime öbeği elde ettik. 1. *Gurbat, *Korbat; *Kormas, *Kurmas ve yine *Kurmas, *Kurmel insert ignore into journalissuearticles values(6 kelime); 2. *Kurt, *Kortag, *Gord insert ignore into journalissuearticles values(3 kelime);. 3. *Kurg insert ignore into journalissuearticles values(1 kelime);. Birinci öbeğin ilkçil biçimi *Gorbad, ikinci öbeğin ilkçil biçimleri *Gord ve *Gordag, üçüncü öbeğin ilkçil biçimi *Gorg’dur. Her üç öbeğin kök ünlüleri -o-’dur. Hepsinin anlamı askerî ve idarî yüksek bir unvandır.
Keywords : Hunsular, Grumbates, Tuna Bulgarları, Crobatus, Kovratos, Kourt, Kurt, Kormisoş, Krumesis, Krumos, Gord, Gordas