SÂİLÎ-İ ŞÎRÂZÎ’NİN TARİH-İ ÂLİ-İ OSMANİ’SİNDE KOZMİK UNSURLAR

Authors : Serpil YILDIRIM

Pages : 217-232

View : 11 | Download : 12

Publication Date : 2021-06-12

Article Type : Research Paper

Abstract :Gökyüzü ve gök cisimleri ulaşılamaz olmaları ve içerisinde karmaşıklığı barındırmalarından dolayı uzun yüzyıllar boyunca her alanda olduğu gibi, edebiyat alanında da ilgi odağı olmuştur. Şairler ve yazarlar gökyüzü, yıldız, gezegenler ve diğer kozmik unsurları eserlerinde kullanarak insanoğlunun bu ilgi ve merakını daha da arttırmışlardır. Bu unsurlar bazen bir padişahı yüceltmek bazen de sevgilinin güzelliğini anlatmak için kullanılmıştır. Bunların yanı sıra yergi unsuru olarak kullanıldığı da görülür. Şairler tarafından kozmik unsurlar hakkında edebi metinlerde geliştirilen bütün hayal ve tasavvurlar aynı zamanda o devir insanlarının evreni nasıl düşündüğünü bize aktarması bakımından ayrı bir değer taşırlar. Edebî metinler dikkatle incelendiğinde bunların çoğunun, gerçekte o devir insanının gökyüzü hakkındaki samimi fikirlerinin yansıması olduğu açıkça görülür. İşte Farsça söyleyen 16. yüzyıl Osmanlı şairlerinden olan Sâilî-i Şîrâzî’nin yazmış olduğu Târîh-i Âl-i Osmânî adındaki Farsça manzum tarihi de içinde bir hayli kozmik unsur barındıran bir eserdir. Dolayısıyla bu çalışma, Sâilî’nin Târîh-i Âl-i Osmânî’sinde yer alan kozmik unsurların tespit edilerek bu unsurların özelliklerini ve ne şekilde ele alındıklarını örnekler vererek ortaya koyma amacıyla oluşturulmuştur.
Keywords : Sâilî i Şîrâzî, Tarih i Al i Osmani, Kozmik Unsurlar