KİTÂBÜ’L-İDRÂK’TA YİYECEK VE İÇECEK İSİMLERİ

Authors : Esra POYRAZ

Pages : 309-322

Doi:10.55773/tda.1015910

View : 12 | Download : 12

Publication Date : 2022-04-30

Article Type : Research Paper

Abstract :Beslenmek, insanın yaşamını devam ettirebilmesi için ihtiyaç duyduğu önemli olgulardan biridir. Bu ihtiyaç, yeme-içme kültürü olarak toplumdan topluma farklılık gösterir. Bu farklılıkların oluşmasında bölgenin bitki örtüsü, coğrafi özellikleri, toplumun ekonomik düzeyi etkili olmaktadır. Zamanla toplumun yapısında meydana gelen farklılıklar, o toplumun yeme-içme anlayışına da etki etmektedir. Bu çalışmada, bozkır hayatı yaşayan Türklerin önemli geçim kaynağı olan hayvancılığın onların yeme ve içme kültürüne etkileri ortaya konulacaktır. Türklerin temel besin kaynaklarını, et ve etten yapılan yiyecekler oluşturmaktadır. “Tutmaç, yahni” en sevilen yemekleri arasında yer almaktadır. Ayrıca süt ve süt ürünlerinden yapılan peynir ve çeşitleri de Türklerin önemli besin kaynakları arasındadır. Hayvancılığın yanı sıra Türkler tarıma da önem vermişlerdir. Bu nedenle tarıma dayalı yeme-içme kültürü de göze çarpmaktadır. Un ile yapılan hamur işleri ve yemeklerin yanı sıra buğday ve diğer tahıl ürünleri ile yapılan yiyecekler de Türklerin beslenme kültürü içerisinde önemli bir yer tutmaktadır. Günlük yaşam ile toplumun yeme-içme anlayışı arasında yakınlık söz konusudur. Kıpçak Türklerinde yiyecek ve içecek adları, onların günlük yaşamı ve beslenme kültürü ile ilgili bilgiler edinmemize yardımcı olmaktadır. Bu çalışmada da dönemin önemli sözlük ve gramer kitaplarından biri olan Kitâbü’l-İdrâk adlı eserde yer alan yiyecek ve içecek adları incelenerek dönemin beslenme anlayışı ortaya konulmaya çalışılacaktır.
Keywords : Kıpçak Türkçesi, yiyecek, içecek, beslenme, kültür