OĞUZ TÜRKLERİNİN DİNİ VE KAHRAMANLIK DESTANI `BATTAL GAZİ DESTANI`

Authors : Aybeniz RAHİMOVA

Pages : 129-142

Doi:10.55773/tda.1315399

View : 90 | Download : 85

Publication Date : 2023-07-24

Article Type : Research Paper

Abstract :Oğuz Türklerinin Anadolu’ya yerleşmelerini ve İslam dinini yaygınlaştırmak uğruna verdikleri mücadeleyi yansıtan ilk dini-kahramanlık örneği Battal Gazi destanıdır. Anadolu Türklerinin yanı sıra Azerbaycan ve Orta Asya Türkleri arasında yaygın olan bu eser “Menakib-i Battal Gazi”, “Seyyid Battal Gazi”, “Hikayet-i Battal Gazi”, “Battalname”, “Kitab-i Battal Gazi” v.d. isimler altında ünlü olmuştur. Araştırmacılar bu destanın baş kahramanı Battal Gazi’nin insert ignore into journalissuearticles values(ö.-h.122, m.740); tarihi bir kişilik olduğunu, Emeviler döneminde Bizans`a karşı yürütülen savaşlarda ve İslam dininin kabul ettirilmesi uğruna gerçekleştirilen askeri yürüyüşlerde isim yaptığına dikkat çekmektedirler. Zaman geçtikçe bu kahramanla ilgili tarihi bilgilerle efsaneler bir birine karışmıştır. Kimi rivayetlere göre kendisi Abbasi Halifesi Harun Reşid döneminde insert ignore into journalissuearticles values(786-809); Malatya civarında yaşamıştır. Arap kökenli bu kahraman Anadolu Türkleri tarafından İslam’ın yaygınlaşması uğruna savaşan bir Türk kahramana dönüştürülmüş, kendisiyle ilgili toplumun yarattığı destan 11.-13. yüzyıllarda şekillenmiş ve 13.yüzyılda ilk kez yazıya aktarılmıştır. “Battalname” ile Oğuz Türklerinin öbür dini-kahramanlık destanları, özellikle “Dedem Korkudun kitabı” arasında gözlenen bir dizi benzer özellikler ilgi çekmektedir.
Keywords : Destan, Epos, Battal Gazi, İslam, Hristiyanlık