Tarihî Dönem Metinlerinde “al~āl, ar-~ār-” ve Türevleri

Authors : Duygu YAVUZ ÖZ

Pages : 231-248

Doi:10.55773/tda.1298379

View : 31 | Download : 39

Publication Date : 2023-10-10

Article Type : Research Paper

Abstract :Sözcük ailelerinin ortaya çıkarılması aynı köke dayanan sözlerin bir araya getirilip ses, şekil ve anlam ortaklıklarının ve değişikliklerinin tespit edilmesi bakımından oldukça önemlidir. Bu ortaklıklar ve değişiklikler lehçelerin özelliklerine, bulundukları yüzyıllara ve coğrafyalara göre farklılık gösterebilir. Bu çalışmada kandırmak alanına ait al~āl, ar-~ār- sözcüklerinin Doğu ve Batı Türklük sahası tarihî dönem metinlerindeki türevleri üzerinde durulmuş, bunlar ses, şekil ve anlam bakımından incelenmiştir. Çalışmanın sonunda her iki biçimden de ad ve eylem kategorisinde birçok sözcüğün türediği, kimilerinin kullanımının tek bir metin ya da dönemle sınırlı olup kimilerinin kesintisiz olarak devam ettiği, kelime ailesindeki kimi sözcüklerin dinî metinlerdeki yabancı terimlerin Türkçe karşılıkları olarak kullanıldıkları görülmüş ve Moğolca’daki ses ve anlamca benzer olan alda-, aldag-a, arga, arga- kelimelerine dikkat çekilmiştir.
Keywords : al āl, ar ār, aldatmak, kandırmak, hile, sözcük ailesi