ERBİL VE TUZHURMATU AĞIZLARI ARASINDAKİ SES VE ŞEKİL FARKLILIKLARININ BU YÖRELERDEKİ ATASÖZÜ VE DEYİMLER BAĞLAMINDA İNCELENMESİ

Authors : Avin Sami Arif, Kubra Saadun Jaafer

Pages : 345-372

Doi:10.55773/tda.1361105

View : 168 | Download : 118

Publication Date : 2024-10-30

Article Type : Research Paper

Abstract :Türk Dilinin Güney-Batı lehçeleri arasında bulunan Irak Türkmen Türkçesi, Oğuz grubu yazı dilleri arasında yer alır. Atasözü ve deyimler, Irak Türkmenlerinin kültürel değerlerini aktarmada önemli bir yer tutmaktadır. Bu çalışma, halk kültürünün ve sözlü edebiyat geleneğinin önemli ürünlerinden olan deyim ve atasözlerinde ağız çalışması özellikleri belirtmesi amaçlamıştır. Erbil ve Tuzhurmatu ağızlarındaki deyim ve atasözleri şekil ve anlam bakımından büyük oranda benzerlik göstermelerinin yanı sıra, ağız farklılıkları açık bir biçimde görünmektedir. Bu da dilin ve lehçenin zenginliğini ortaya koymaktadır. Çalışmamızın başında Irak’ta Türklerinin geliş tarihi, Irak’taki konuşulan ağızları Türk dil ailesinin hangi kolunda yer aldığını, Erbil ve Tuzhurmatu bölgeleri hakkında bilgi verilmiştir. Daha sonra Erbil ve Tuzhurmatu ağız özellikleri, deyim ve atasözleri karşılaştırılarak iki ağız arasındaki benzerlikler ve farklılıklar ortaya konulmaya çalışılmıştır. Tespit edilen benzerlik ve farklılıklar örnekler üzerinde verilmiş ve Türkiye Türkçesindeki karşılığı ya da açıklaması da parantez içinde gösterilmiştir.
Keywords : Erbil, Tuzhurmatu, Ağız Farklılığı, Deyim ve Atasözleri