ADANA TUFANBEYLİ İLÇESİNDE KIRSAL MİMARİ: MUHARREM ÖNER EVİ

Authors : Başak Burak

Pages : 389-406

Doi:10.55773/tda.1429790

View : 108 | Download : 98

Publication Date : 2024-10-30

Article Type : Research Paper

Abstract :Tufanbeyli Adana iline 196 km uzaklıkta yer alan şehrin en uzak ilçesidir. Taşpınar Köyü ise Tufanbeyli ilçesine 7.8 km uzaklıktadır. Tarihi bakımından Tufanbeyli ilçesi Hititler döneminde Kizvatna Kralığı’nın önemli bir dini merkezi konumundaydı. Zaman içinde bölge Kummanni, Höketçe, Mağara, Tufanbeyli adlarıyla anılmıştır. Araştırmaya konu olan Taşpınar köyünde yer alan Muharrem Öner Evi, kırsal mimaride ahşap tavan süslemeleri, yapım tekniği ve kendine özgü nitelikleri ile ön plana çıkmış, mimari alanda yer edinmiş bir konuttur. İç sofalı plan tipinde inşa edilmiş olan ev odalar, sofa, evlik, hazınlık, ahır, samanlık birimlerinden meydana gelmektedir. Ölçüleri itibari ile köydeki diğer evlere oranla büyük ebatlarda inşa edilmiştir ve iki katlıdır. Alt katta sofada yer alan ahşap bir merdiven ile üst kata çıkılmaktadır. Bu mimari anlayış yörede pek karşılaşılan bir durum değildir. Yörenin karasal iklimi, coğrafyası, yörede bulunan malzeme ev mimarinin Resimlenmesini etkileyen temel unsurlardandır. Engebeli arazi üzerine konumlanan evin cephe duvarları kalın tutulmuştur. Alt ve üst kat planları genel olarak birbirine paraleldir. Bazı odaların kapı girişlerinin yerlerinde değişiklik olmuştur. Bu çalışma ile amaç; Muharrem Öner Evi’nin plan, cephe, malzeme ve süsleme özelliklerini detaylı bir şekilde tanıtmak, Adana’nın en uzak ilçesinin köyünde yer alan bu özgün konutu tanıtarak literatüre kazandırmak, koruma tedbirleri bağlamında özgünlüğünün korunması amacıyla öneriler sunmak ve Türk mimarisindeki yerini ortaya koymaktır. Ev birimlerine verilen adlar yöre halkının hala kullanmakta olduğu terimlerdir. Bu yönüyle çalışma ayrıca önem kazanmıştır. Çalışmada saha araştırması, literatür tarama ve gözlem yöntemi kullanılmıştır. Bu çalışmanın bölgede çalışılan ilk sivil mimari örnek olması ve sanat tarihinin sivil mimari alanına sağlayacağı katkı önemlidir.
Keywords : Adana, Ahşap süsleme, Konut, Kırsal mimari, Tufanbeyli