Bornova Eğitim Sağlık Grup Başkanlığı’na Bağlı Sağlık Ocaklarında Çalışan Pratisyen Hekimlerin İlaç Reçeteleme Davranışlarının Değerlendirilmesi

Authors : Hatice Şahin, Feride Saçaklıoğlu

Pages : 20-28

View : 9 | Download : 5

Publication Date : 2005-02-01

Article Type : Research Paper

Abstract :GEREKÇE: Akılcı olmayan ilaç kullanımları hem hastalara sunulan sağlık hizmet kalitesini hem de sağlık maliyetlerini olumsuz yönde etkilemektedir. Hekimlerin reçeteleme davranışlarının bilinmesi, hekimlere yönelik girişimleri ve eğitim programlarını belirlemede önem taşımaktadır. Bu araştırma ile Bornova Eğitim Sağlık Grup Başkanlığı’na bağlı sağlık ocaklarında çalışan pratisyen hekimlerin ilaç reçeteleme davranışlarının değerlendirilmesi amaçlanmıştır. YÖNTEM: Çalışma hekimlerin reçeteleme davranışlarını değerlendiren iki bölümden oluşmaktadır. Her iki bölüm de 1998 yılı Ocak ayı boyunca, Bornova Sağlık Grup Başkanlığı’na bağlı 14 sağlık ocağında çalışan hekimlerle yürütülmüştür. Birinci çalışma bir sağlık ocağında, bir ay süre ile hekimlerin yeni tanı ve tedavi süreci sonunda hastalara yazdıkları reçetelerin içerik analizini insert ignore into journalissuearticles values(gerçek reçeteleme davranışı);, ikinci araştırma ise diğer sağlık ocaklarındaki hekimlere sunulan yazılı simüle hastalara yazdıkları reçetelerin analizini insert ignore into journalissuearticles values(niyetlenilen reçeteleme davranışı); içermektedir. Gerçek reçeteleme davranışının değerlendirilmesinde Dünya Sağlık Örgütünün Reçeteleme Kriterleri, niyetlenilen reçeteleme davranışının değerlendirilmesinde ise yazılı simüle hastalar kullanılmıştır. Ayrıca hekimlerin reçete yazma gerekçeleri de açık uçlu olarak toplanmıştır. BULGULAR: Gerçek reçeteleme davranışının değerlendirildiği hekimlerden bir ay sonunda 121 reçete toplanmıştır. Hekim başına ortalama reçete sayısı 20.5 ± 13.8’dır. Hekimler reçetelerinde ortalama olarak 2.7 adet ilaç yazmışlardır. Hekimlerin her yüz reçetesinin ortalama % 57.7’sinde antibiyotik, % 3.7’sinde parenteral ilaç, % 38.5’inde vitamin, % 59.1’inde analjezik yazdıkları gözlenmiştir. Niyetlenilen reçeteleme davranışının ölçüldüğü olgular için toplam 243 reçete yazılmıştır. Uzman görüşleri ile karşılaştırıldığında olgular için doğru tedavi düzenleme oranının %63.1 ile % 95.3 arasında değiştiği gözlenmiştir. Olguların tamamında insert ignore into journalissuearticles values(% 63.8- %100); değişen oranlarda polifarmasi yapıldığı saptanmıştır. SONUÇ: Hekimlerin hem gerçek hem de niyetlenilen insert ignore into journalissuearticles values(yazılı simüle olgulara); reçeteleme davranışlarının bütüncül olarak değerlendirilmesi hem pratik hem de teorik anlamda tedavi düzenlemede sorunların yaşandığına işaret etmektedir. Davranışların iyileştirilmesinde, düzenli reçete izlemlerinin yapılması, hekimlere reçeteleme sınırlaması getirilmesi yanında mezuniyet öncesi ve sonrası eğitimlere de gereksinim vardır.
Keywords : reçeteleme davranışı, mezuniyet öncesi tıp eğitimi, rasyonel farmakoterapi, pratisyen hekim