Orta Akdeniz Havzasındaki Akımların Stokastik Modellemesi

Authors : M Erol KESKİN, E Dilek TAYLAN

Pages : 4271-4291

View : 9 | Download : 2

Publication Date : 2007-06-01

Article Type : Other Papers

Abstract :Çalışmada Orta Akdeniz Havzasındaki Dim Çayı, Manavgat Çayı ve Köprüçay’a ait aylık akımların tahmini için stokastik modeller geliştirilmiştir. Modellerin oluşturulmasında, 9-13, 9-18 ve 9-02 akım gözlem istayonlarına ait sırasıyla 36, 42, 57 yıllık veriler kullanılmıştır. Her bir akarsu için geliştirilen otoregresif modeller insert ignore into journalissuearticles values(Auto Regressive-AR); içerisinde, Dim Çayı için ARinsert ignore into journalissuearticles values(2);, Manavgat Çayı ve Köprüçay için ise ARinsert ignore into journalissuearticles values(3); modelleri seçilmiştir. En uygun modelin seçimi aşamasında Akaike Bilgi Kriteri Testi uygulanmış ve aynı zamanda Portmanteau Testi ile de artık serilerin içsel bağımlı olup olmadığı araştırılmıştır. Seçilen modeller kullanılarak her bir akım serisi ile aynı uzunlukta sentetik seriler üretilmiştir. Üretilen serilerin, ölçülmüş akım serileri ile uyum içerisinde olduğu görülmüştür. Aynı zamanda, seçilen istasyonlara ait akımlar için Yapay Sinir Ağları modelleri insert ignore into journalissuearticles values(YSA); kurulmuştur. Her iki modele ait sonuçlar, ölçülmüş değerlerle karşılaştırıldığında, AR modellerinin uygun sonuçlar verdiği belirlenmiştir.
Keywords : Otoregresif modeller, Dim Çayı, Manavgat Çayı, Köprüçay, Zaman serileri, Yapay Sinir Ağları