İstanbul’daki 2000 Yılı Sonrası Binalar İçin Tasarım Depremi Altında Karşılaştırmalı Yapısal Hasar ve Mali Kayıp Tahminleri

Authors : Ufuk HANCILAR, Karin ŞEŞETYAN, Eser ÇAKTI

Pages : 9107-9123

Doi:10.18400/tekderg.326939

View : 5 | Download : 3

Publication Date : 2019-05-01

Article Type : Research Paper

Abstract :2008 yılında İstanbul Büyükşehir Belediyesi insert ignore into journalissuearticles values(İBB); tarafından cadde/sokak taramaları yoluyla derlenen İstanbul bina envanterinde yaklaşık 1,2 milyon bina bulunmaktadır. Bu binaların %15’i insert ignore into journalissuearticles values(180.000 civarı); 2000 yılı ve sonrasında inşa edilmiş, 5 ve üzeri katlı, betonarme çerçeve tipi yapılardır. Bu çalışmada, 2000 yılından sonra inşa edilen ve Afet Bölgelerinde Yapılacak Yapılar Hakkında Yönetmelik insert ignore into journalissuearticles values(1998);’e [ 1 ] göre tasarlandıkları varsayılan bu binalar için, tasarım depremi etkileri altında yapısal hasar ve yapısal hasar kaynaklı mali kayıp tahminleri sunulmaktadır. Bu amaçla, ELER insert ignore into journalissuearticles values(Earthquake Loss Estimation Routine); [ 2 ] yazılımının kapasite spektrumu yöntemini uygulayan Kentsel Deprem Kayıpları Tahmin Modülü insert ignore into journalissuearticles values(Hancılar vd., 2010); [ 3 ] kullanılmıştır. Spektral kapasite bazlı hasar analizlerinde deprem talebi %5 sönümlü elastik ivme spektrumu ile temsil edilirken bina yatay yük taşıyıcı sistemi kapasite eğrisi ile sunulur ve spektral yerdeğiştirmeler cinsinden kırılganlık fonksiyonları yoluyla farklı hasar seviyeleri için hasar olasılıkları hesaplanır. Analizlerde deprem etkileri 50 yılda %10 aşılma olasılığı insert ignore into journalissuearticles values(475 yıllık yinelenme süresi); için Şeşetyan vd. insert ignore into journalissuearticles values(2016); [ 4 ] tarafından verilen zemin bağımlı spektral ivmeler insert ignore into journalissuearticles values(0,2s ve 1.0s için); kullanılarak oluşturulan tasarım spektrumları ile dikkate alınmıştır. Hasar analizleri, bina kapasite eğrileri ve kırılganlık fonksiyonları için üç farklı model dikkate alınarak aynı deprem seviyesi altında gerçekleştirilmiştir: i); İstanbul Olası Deprem Kayıp Tahminleri insert ignore into journalissuearticles values(İBB-2009); [ 5 ] çalışmasında kullanılan, geçmiş analitik çalışmalara ve uzman görüşü/yorumuna dayanan yapısal kırılganlık fonksiyonları ile taşıyıcı sistem kapasite eğrileri; ii); Benzer bina sınıfları için HAZUS-MH MR4 insert ignore into journalissuearticles values(2004); Teknik Kılavuzu’nda [ 6 ] verilen kapasite eğrileri ve kırılganlık fonksiyonları; iii); Hancılar ve Çaktı insert ignore into journalissuearticles values(2015);’te [ 7 ] sunulan, yapısal analizlere dayalı kapasite eğrileri ve kırılganlık fonksiyonları. Üç modele ait sonuçlar hasarlı bina sayıları ve dağılımları ile yapısal hasar kaynaklı mali kayıplar cinsinden karşılaştırılmıştır. 
Keywords : Yapısal hasar, tasarım depremi, deprem riski, ekonomik kayıp, yeni binalar, İstanbul