İlkokul Öğrencilerinin Çevreleri ile Eleştirel Düşünme Becerileri Arasındaki İlişkinin İncelenmesi

Authors : Ömer Faruk Özbey, Rabia Sarıkaya

Pages : 6-21

Doi:10.52105/temelegitim.1379857

View : 106 | Download : 162

Publication Date : 2024-07-15

Article Type : Research Paper

Abstract :Bu çalışmanın amacı ilkokul öğrencilerinin eleştirel düşünme düzeylerinin tespit edilmesi ve mevcut düzeylerinin nedenlerinin keşfedilmesidir. Bu amaç doğrultusunda çalışmada karma yöntem desenlerinden açımlayıcı desen tercih edilmiştir. Araştırmada aykırı amaçlı örnekleme yöntemi kullanılarak en yüksek ve en düşük performans sergileyen ilçeler belirlenmiştir. Daha sonra en yüksek ve en düşük performans sergileyen ilçelerin her sınıf seviyesinde bir erkek ve bir kız öğrenci seçilerek toplamda 16 öğrenciyle görüşmeler yapılmıştır. Bu görüşmelerde veri toplama aracı olarak araştırmacı tarafından geliştirilen “Yarı Yapılandırılmış Eleştirel Düşünme Görüşme Formu” kullanılmıştır. Öğrencilerin gerçek yaşam durumlarına yönelik ifadeleri öğrenci, öğrenci-arkadaş, öğrenci-aile, öğrenci-öğretmen çerçevesinde içerik analizi tekniğiyle incelenmiştir. Gerçek yaşam durumlarında; birinci sınıf öğrencilerinin deneyimlere güvenme (6) kodunu, ikinci sınıf öğrencilerinin manipülasyon (6) kodunu, üçüncü manipülasyon (4) kodunu ve dördüncü sınıf öğrencilerinin manipülasyon (6) kodunu diğer kodlara göre daha sık kullandıkları görülmüştür. Bununla birlikte gerçek yaşam durumlarında öğrencilerin arkadaşlarının; manipülasyon (15), problemi görmezden gelme (11), farklı bakış açılarına kapalı olma (9), otoriteye itaat (7) kodlarını, öğrencilerin ailelerinin; manipülasyon (8), otoriter davranma (7), problemi görmezden gelme (5), adil olmayan düşünme (5) ve ortak noktada buluşma (5) kodlarını ve öğrencilerin öğretmenlerinin; deneyimlere güvenme (9), otoriter davranma (8), adil olmayan düşünme (4) kodlarını diğer kodlara göre daha sık kullandıkları bulunmuştur. Sonuç olarak öğrencilerin eleştirel düşünme davranışları ve çevreleriyle olan ilişkileri eleştirel düşünme durumlarıyla ilişkili olduğu düşünülmektedir. Bu çalışmanın sonucunda ilkokul öğrencilerinin eleştirel düşünme durumlarına yönelik öneriler sunulmuştur.
Keywords : Eleştirel düşünme, ilkokul öğrencileri, karma araştırma yöntemi, alışkanlık, çevre, mikrosistem