Doğal Kötülük Sorunu Bağlamında Şifa Delilinin Analizi ve Eleştirisi

Authors : Şahin EFİL

Pages : 257-273

Doi:10.53352/tevilat.1030354

View : 16 | Download : 15

Publication Date : 2021-12-31

Article Type : Research Paper

Abstract :Şifa delili, Tanrının varlığının delilleri içinde yer alan, mantıksal ve felsefî bir format içinde geliştirilen yeni bir delil formudur. Bu delilin açığa çıkmasında doğadaki ve içimizdeki şifa kaynakları ile Kur’an’da merkezinde “şifa” kavramının bulunduğu, şifa delilinin öncüllerini ve sonucunu örneklendiren ve açıklayan birçok ayetin olması etkili olmuştur. İlgili delile karşı yapılabilecek muhtemel eleştirilerin daha ziyade onun birinci ve dördüncü öncülleri ile sonucuna yönelik olması daha muhtemeldir. Zira bu delilde bu öncüller diğerlerine göre daha kritik ve daha belirleyici bir rol oynamaktadır. Ancak bu eleştiriler, şifa delilinin gücünü sarsacak ve yapısını deformasyona uğratacak kadar güçlü değildir. Burada tartışmaya ve eleştiriye konu olan bir başka husus, sevgi, şefkat, merhamet, adalet, ilim, irade ve kudret sahibi olan, hastalandığımızda bize şifa veren bir Tanrı fikri ile yeryüzünde hemen her türden hastalık, özellikle kronik ve ölümcül hastalıklar neticesinde açığa çıkan doğal kötülüklerin varlığının nasıl açıklanabileceği sorusu ve sorunudur. Şifa deliline yönelik eleştirilerin gerisinde daha ziyade bu delilin sonucu ile doğal kötülük sorunu arasında açığa çıkan gerilimler yatmaktadır. Burada temel soru ve sorun şudur: Bir yanda şifa veren bir irade, bir yanda da kronik ve ölümcül hastalıklar söz konusudur. Böyle bir Tanrı anlayışı ile bu hastalıklar nasıl bir arada düşünülebilir ve onlar nasıl bağdaşabilir veya uzlaştırılabilir? Bu iki uç nokta arasında nasıl bir ilişki kurulabilir ve onlar arasındaki uçurumu aşmak nasıl mümkündür? Bu makalenin temel amacı, doğal kötülük sorunu bağlamında şifa deliline dair bazı analizler ve eleştiriler yapmaktır. Bu bağlamda ilgili delilin felsefî bakımdan zayıf ve güçlü yönlerini açığa çıkarmak, bu konuda derli toplu bir değerlendirme yapmaktır.
Keywords : felsefe, Tanrı, Kur\`an, Şifa delili, teodise