Ali Karakoyunluoğlu, İnsanın Yetkinlik Sevgisi Gazâlî Düşüncesinde Bilgi ve İktidar (Konya: Çizgi Kitabevi Yayınları, 2023), 288 Sayfa, ISBN: 978605196962

Authors : Ahmet Halil Utkuoğlu

Pages : 515-523

Doi:10.53352/tevilat.1400234

View : 179 | Download : 135

Publication Date : 2023-12-31

Article Type : Other Papers

Abstract :İslam tasavvuf düşüncesinin teşekkülünden bu yana sûfîler, nefsin en ağır hastalıklarından biri olan içinde kibir ve rablık iddiası barındıran yetkin olma arzusunun sebebini incelemişler ve söz konusu hastalığın kaynağını bulup o kaynağı kurutmak için çabalamışlardır. İnsanoğlu, tabiatından kaynaklanan bir güdüyle yetkin olmayı arzular. Çünkü onun tabiatında yaratılışı itibariyle bulunan mülk âleminin ötesinde, Allah’ın insanı yaratırken ona ruhundan üflemiş olduğu, Gazâlî’nin ifadesiyle emir âleminden gelen parça yetkin olma istidadına sahiptir. Dr. Ali Karakoyunluoğlu "İnsanın Yetkinlik Sevgisi: Gazâlî Düşüncesinde Bilgi ve İktidar” isimli eserinde, insanın bu yetkinlik isteğinin sebebini, söz konusu isteği nasıl yönlendirmesi gerektiğini Gazâlî’nin perspektifinden incelemiştir. Gazâlî, başta Firavun olmak üzere nice nefis sahibini helake sürükleyen ve yetkin olma isteğiyle ortaya çıkan rab olma arzusunun insan yaşamına iki şekilde yansıyabileceğini ifade etmiştir. İnsan bu arzusunu ya kudret bakımından yetkin olmakla ya da bilgi bakımından yetkin olmakla tatmin edebilir. Gazâlî, bilgi bakımından yetkinliği kudret bakımından yetkinliğin önüne koymuştur. Yazar, Gazâlî’nin neden böyle bir tutum izlediği sorusuna cevap aramış ve efrâdını câmî ağyârını mani bir biçimde konuyu eserinde ele almıştır.
Keywords : Tasavvuf, Gazâli, Ruh, Yetkinlik