Nakkaş Hasan ve Sefer-Savaş Konulu Minyatür Örnekleri

Authors : Yasin Urhan

Pages : 99-117

Doi:10.53352/tevilat.1482023

View : 69 | Download : 85

Publication Date : 2024-06-30

Article Type : Research Paper

Abstract :Nakkaş Hasan Paşa, 16. ve 17. yüzyıl Osmanlı minyatür sanatının önemli sanatçılarındandır. Hayatı ile ilgili bilgiler sınırlıdır. Özellikle devlet adamlığı yönü tarihi kaynaklarda takip edilebilmiştir. Nakkaş Hasan, Enderun’da eğitim görmüş ve Harem-i Hümâyun hizmetinde bulunmuştur. Beylerbeyliği ve vezirlik makamına kadar ulaşmıştır. Nakkaş Osman’ın Osmanlı tasvir anlayışına yön verdiği III. Murad (1574 – 1595) devrinde Nakkaş Osman’ın çalışma ekibinde yer alan Nakkaş Hasan, 1600’lü yılların başına kadar yirmi civarında esere katkı sunmuştur. Konusu gereği sefer, savaş ve mücadeleleri tasvir eden minyatürler zengin kültürel içerik sunmaktadır. Nakkaş Hasan’ın eserlerinde de savaş ve sefer konulu minyatür örneklerine fazlaca rastlanmaktadır. Tasvirler metinlerdeki anlatımları esas alarak gerçekçi bir anlayışla yansıtmıştır. Kıyafet, başlık, mimari yapı ve doğa unsurları figürleri dönemin zihniyetine ışık tutmaktadır. Nakkaş Hasan, eserlerinde sade bir anlatımı benimsemiş, gereksiz detay ve yüzey tezyinatından uzak durmuştur. Hikâye anlatma anlayışını öncelemiştir. İçeriğin tasviri kadar yerleşim planı, renk dengesi, doluluk boşluk oranları gibi kompozisyon ilkelerine de dikkat etmiştir. Bu yönüyle eserleri biçim ve muhteva açısından bütünlük arz etmektedir. Nakkaş Hasan minyatürlerinin genel özellikleri üzerine araştırmalar yapılmıştır; ancak bu çalışma, Nakkaş Hasan minyatürlerinin genelinden bir tema etrafında toplanmış minyatürleri birlikte incelemekte ve nakkaşın konuyu ele alış biçimini muhteva ve şekil açısından ortaya koymaktadır.
Keywords : İslam Sanatları ve Tarihi, Minyatür Sanatı, Nakkaş Hasan, Yazma Eserler, Şâhnâme, Savaş Sahneleri