Çavuşköy Alüvyon Akiferinde (Sungurlu-Çorum) Yeraltısuyunun Kalitesi ve Sulamada Kullanılabilirliği / Groundwater Quality and Usability for Irrigation in the Çavuşköy Alluvium Aquifer (Sungurlu-Çorum)

Authors : Ahmet APAYDIN

Pages : 115-130

View : 13 | Download : 7

Publication Date : 2008-12-01

Article Type : Research Paper

Abstract :Çalışma alanı, Devlet Su İşleri Genel Müdürlüğü insert ignore into journalissuearticles values(DSİ); tarafından sulama kooperatifi kurularak  yeraltısuyundan sulama projesinin yürütüldüğü Çavuş köyü ve civarını insert ignore into journalissuearticles values(Çorum-Sungurlu);  kapsamaktadır. İncelenen akifer, yağış ve akarsudan beslenen serbest akifer özelliğindeki alüvyondur.   Akiferin kalınlığı proje alanında 24-35 m, kuyu verimleri 6-20 l/s arasında değişmektedir. Çavuşköy  akiferinde DSİ tarafından açılan kuyulardan alınan yeraltı  suyu örneklerinde tuzluluk kısmen yüksek  insert ignore into journalissuearticles values(elektriksel iletkenlik 2150-2480 µS/cm); çıkmıştır. Bunun üzerine, sulama için risk taşıdığı bilinen  tuzluluğun ve sulamada önemli olan sodyum, bor ve artık sodyum karbonatın insert ignore into journalissuearticles values(R.C.S); miktarı, dağılımı  ile yeraltısularının sulamada kullanılabilirliği araştırılmıştır. 2003 yılında ilk kez ve 2004 yılında  yeniden alınan su örneklerinden elde edilen kimyasal analiz sonuçları ve bazı kuyulardan alınan  iletkenlik ve sıcaklık logları jeolojik-hidrojeolojik yapı ile birlikte yorumlanarak tuzluluğun olası  kaynakları, akiferdeki dağılımı ve boyutları ile yeraltısular ının sulamaya uygunluğu literatürdeki  sınıflamalara göre değerlendirilmiştir.  Yapılan değerlendirmeler sonucunda, çalışma alanının akışaşağı kesimlerinde tuzluluğun kısmen insert ignore into journalissuearticles values(elektrik iletkenliği 2300-2500 arası); yüksek olduğu, ancak  sulama için önemli diğer  parametreler olan sodyum, bor ve artık sodyum karbonat oranlarında sorun bulunmadığı saptanmıştır.  Tarımsal çalışmalara göre de topraklarda tuzluluk ve drenaj sorunu bulunmaması ve ayrıca bölgede  yetiştirilen ürünlerin tuza dayanımlarının literatür bilgilerine göre sahadaki yeraltısularında tespit edilen  değerlerin üzerinde olması nedeniyle, sulama, tuza dayanıklı bitkilerin seçilmesi ve tarımın kontrollü bir  ş ekilde uzmanların denetiminde yapılması koşuluyla önerilmiştir. 
Keywords : Çavuşköy akiferi, iletkenlik logu, kimyasal analiz, pompalama deneyi, sıcaklık logu, yeraltısuyu tuzluluğu, sulama