Âmiloğlu'nun Arş-nâme Tercümesinde Aşk Tasavvuru

Authors : Mehmet Yunus YAZICI

Pages : 33-49

View : 32 | Download : 20

Publication Date : 2017-06-15

Article Type : Research Paper

Abstract :Hurûfîlik, Fazlullah Esterebâdî (ö. 796/1394) tarafından 14. yüzyılda bugünkü İran topraklarında kurulmuştur. Sayı ilahiyâtı yapması açısından mistik-bâtınî bir yapıya sahip olan Hurûfîlik, varlığı kavramak ve hakikate ulaşmak için harflere –dolayısıyla sayılara- çeşitli remiz ve manalar atfederek değerler üretmiş, bu yöntem ile Allah’ı tanımayı ve ona ulaşmayı amaç edinmiştir. Hakkında çok az bilgi sahibi olduğumuz Âmiloğlu, Fazlullâh’ın aslı Farsça olan Arş-nâme adlı manzum metnini yine manzum olarak Türkçe’ye çevirmiştir. Makalenin giriş kısmında İslam medeniyetindeki temel bilme biçimlerine genel olarak değinilmiş ve Hurûfîlik ile ilgili kısa bir değerlendirme sunulmuştur. Ardından bu perspektiflerin aşka ait görüşlerine bazı atıflar yapılarak aşk tasavvurları betimlenmeye çalışılmıştır. Ardından Klasik Türk edebiyatında aşk kavramının önemine yer verilerek aşkın muhatabı olan sevgilinin ele alınış biçimlerine vurgu yapılmıştır. Daha sonra Arş-nâme ’deki aşk ile ilgili beyitlerden hareket ile eserdeki aşk tasavvuru işlenmiş ve sonuçta Hurûfîlik’in aşk mefhumunu işleyişindeki orjinallik belirtilmeye, klasik edebiyatımız ile örtüşen ve ondan ayrılan yönleri tespit edilmeye çalışılmıştır. 
Keywords : Hurûfîlik, Aşk, Arş nâme, Âmiloğlu, Fazlullah Esterebâdî