ZEMAHŞERÎ’NİN MEKÂNLA İLGİLİ MÜBHEM ÂYETLER HAKKINDAKİ GÖRÜŞLERİ

Authors : Yunus ABDURAHİMOĞLU

Pages : 203-220

Doi:10.5281/zenodo.3912036

View : 23 | Download : 20

Publication Date : 2020-06-30

Article Type : Research Paper

Abstract :Mübhem kelimesi anlaşılması zor olan, kendisinden ne kastedildiği belli olmayan şey anlamına gelmektedir. Kur’ân ilimleri tedvin edilme açısından değerlendirildiğinde, Mübhemâtu’l-Kur’an ilminin son sıralarda yer aldığı söylenebilir. Bu bağlamda Mübhemâtu’l-Kur’an ilmi Kur’an’da geçen belirsizlikleri incelemeyi konu edinmekte ve bu belirsizliklerin giderilmesini amaçlamaktadır. Kur’an’ın üslup özelliklerinden olan mübhemâtın tespitinde kişisel görüşün değil, naklin (rivayet/haber) esas alınması ve bu konuda Hz. Peygambere (s.a.v.), Ashaba ve Tabiîne başvurulması gerektiği savunulmaktadır. Kur’an’da zikredilen dağlar, vadiler, yerleşim yerleri ve mescitler mekânla ilgili mübhemleri oluşturmaktadır. Bu çalışmada Ebu’l-Kâsım Mahmûd ibn Ömer ez-Zemahşerî’nin dilbilimsel (filolojik) bir tefsir olarak bilinen “el-Keşşâf an Hakâiki’t-Tenzil ve Uyûni’l-Akâvîl fî Vucûhi’t-Te’vîl” adlı eserinde mekânla ilgili mübhemlere ne ölçüde yer verdiğini ve bunları açıklarken nasıl bir yöntem izlediğini ortaya koymak hedeflenmiştir. Zemahşerî mübhem tabirini mecazen iş ve söz için kullanmaktadır. Onun el-Keşşâf’ında yer verdiği mekânla ilgili mübhemler; dağlar, vadiler, yer isimleri ve mescitler olmak üzere dört grupta ele alınmıştır.
Keywords : Tefsir, Zemahşerî, el Keşşâf, Mübhem, Mübhemâtul Kuran