Türkiye’de Lisansüstü Tezlere Açık Erişim

Authors : Yaşar TONTA, Müge AKBULUT

Pages : 219-248

Doi:10.24146/tk.620508

View : 19 | Download : 7

Publication Date : 2019-12-27

Article Type : Research Paper

Abstract :Lisansüstü tezler üniversitelerin en önemli araştırma çıktılarından birisidir. Fakat lisansüstü tezleri bulmak ve bu tezlere erişim sağlamak genellikle zordur. Son zamanlarda tezlerin tam metinlerine Internet aracılığıyla erişim sağlamak mümkün hale gelmiş olmasına karşın, erişimle ilgili sorunlar halen devam etmektedir. Bu araştırmada Türkiye’de lisansüstü tezlere açık erişim sorunu irdelenmektedir. Bu amaçla Yükseköğretim Kurulu Ulusal Tez Merkezi tez dermesinde bulunan tezlerin tam metin erişime açık olup olmadıkları incelenmiş, uygulanan bir anket aracılığıyla tezlerini geçici olarak erişime kapatmayı tercih eden tez yazarlarının konuyla ilgili görüşlerine başvurulmuştur. Lisansüstü tezlerin yaklaşık üçte biri tam metin erişime kapalıdır. Erişime kapalı olan tezlerin büyük bir çoğunluğu 2006 yılından önce yapılan ve erişime açmak için izin almak üzere yazarlarına ulaşılamayan tezlerdir. Tez yazarlarının büyük bir çoğunluğu insert ignore into journalissuearticles values(%94); teze dayanan yayın yapmak istedikleri, yaklaşık üçte ikisi insert ignore into journalissuearticles values(%63); tezlerinin kopyalanmasından korktukları için tezlerini geçici olarak erişime kapattıklarını belirtmişlerdir. Ancak tez yazarlarının çoğu insert ignore into journalissuearticles values(%81); genelde tezlerin tam metin erişime açılmasını desteklemektedirler. Bulgular lisansüstü tezlere açık erişim sorununun daha geniş bir bakış açısıyla ele alınması gerektiğini göstermektedir. Bulgular doğrultusunda lisansüstü tezlere erişimle ilgili çeşitli sorunlar tartışılmış ve bazı çözüm önerileri sunulmuştur.
Keywords : Açık erişim, lisansüstü tezler, açık arşivler, YÖK Ulusal Tez Merkezi