Likbez Kampanyası Dönemindeki Propaganda Posterleri Üzerine Göstergebilimsel Bir İnceleme

Authors : Caner ÇAKI, Mehmet Ali GAZİ, Gül ÇAKI, Mehmet Ozan GÜLADA

Pages : 663-692

Doi:10.24146/tk.806892

View : 23 | Download : 13

Publication Date : 2020-12-30

Article Type : Research Paper

Abstract :1917 yılında gerçekleşen Ekim Devrimi’nden sonra Rusya’da iktidar, Vladimir Lenin liderliğindeki Bolşeviklerin eline geçmektedir. Ekim Devrimi’nden iki yıl sonra 26 Aralık 1919 tarihinde Lenin’in yönetiminde “Nüfus Arasında Cehaletin Ortadan Kaldırılması” insert ignore into journalissuearticles values(ликвида́ция безгра́мотности у населения); başlığında, Likbez insert ignore into journalissuearticles values(Ликбез); kısa adıyla Rusya’da okuryazarlık kampanyası başlatılmakta ve kampanyayla birlikte ülkede eğitim düzeyinin yükseltilmesine yönelik yoğun bir çaba sarf edilmektedir. Özellikle kampanya kapsamında kitap okumasının teşvik edilmesine ve kitlelerin okuma alışkanlığının gelişmesine yönelik propaganda faaliyetleri gerçekleştirilmektedir. Bu aşamada dönemin önde gelen kitle iletişim araçlarından biri olan propaganda posterlerinden yararlanılmaktadır. Çalışmada Lenin döneminde başlatılan Likbez’de kitlelerin kitap okumasının teşvik edilmesi sürecinde propaganda posterlerinden ne şekilde yaralanıldığının ve hangi mesajların verildiğinin ortaya konulması amaçlanmaktadır. Bu amaçla çalışmada kota örneklemi kullanılarak belirlenen 9 propaganda posteri, Rus dilbilimci Roman Jakobson’un göstergebilim kavramları ışığında analiz edilmektedir. Çalışmada elde edilen bulgularda kitap okuyan insanların mutlu ve huzurlu bir yaşama sahip olacağına yönelik algıların oluşturulmaya çalışıldığı, diğer yandan kitap okumanın Komünizm ideolojisiyle yakınlaşmanın bir yolu olarak sunulduğu ortaya çıkarılmaktadır.
Keywords : Okuryazarlık, kıta, komünizm, rusya, propaganda