Ruh Sağlığı Alanında Sosyal Hizmeti Yeniden Konumlandırmak: Eleştirel Bir Değerlendirme

Authors : Ömer Takak

Pages : 89-110

Doi:10.33417/tsh.1508468

View : 262 | Download : 151

Publication Date : 2025-01-29

Article Type : Review Paper

Abstract :Medikal modele dayalı olarak kurumsallaşan modern tıbbın, disiplinlerarası teori ve yaklaşımlara ihtiyaç duyduğu en önemli ihtisas alanlarından biri psikiyatri ve ruh sağlığıdır. Ancak modern psikiyatri disiplini, uzun yıllar boyunca ruhsal sorunların tanı ve tedavisinde medikal modele dayanmış ve bu alanın egemenliğini tek başına üstlenmiştir. 1960\\\'larda başlayan anti-psikiyatri hareketiyle birlikte, ruh sağlığı alanının tıp disiplini tarafından hakimiyet altına alınması eleştirilmiştir. Bu dönemdeki düşünürler, bireylerin bedenlerinde ve davranışlarında normalin ve patolojik olanın sınırlarını belirleme sürecinde modern tıbbın sahip olduğu iktidarı eleştirmiş ve alternatif yaklaşımlar ortaya koymuştur. Bu tartışmalar ekseninde; sosyoloji, psikoloji ve sosyal hizmet disiplinlerinin teori ve yaklaşımları ruh sağlığı alanının medikal modelden biyopsikososyal modele evrilmesine katkı sunmuştur. Günümüzde, psikiyatri ve ruh sağlığı sorunlarının tanı ve tedavi yöntemlerinde baskın gücü tıbbi bilgi oluştursa da bu alanda, bütüncül bir bakış açısına doğru meyleden bir paradigma değişiminden söz edilir. Ancak bu çalışma, ruh sağlığı alanındaki sosyal hizmet uygulamalarının medikal modelin ilkelerini eleştirmeden benimseme riski taşıdığını iddia etmektedir. Bu nedenle çalışmada, medikal modele yaslanan psikiyatri disiplininin ruh sağlığı alanındaki hâkim konumu tartışmaya açılmıştır. Ruh sağlığı alanında eleştirel ve baskı karşıtı sosyal hizmet yaklaşımlarına neden ihtiyaç duyulduğu gündeme getirilerek sosyal hizmet bu alanda yeniden konumlandırılmaya çalışılmıştır.
Keywords : Psikiyatrik Sosyal Hizmet, Eleştirel Sosyal Hizmet, Tıbbileştirme, Ruh Sağlığı