Evde bakım hizmet modellerinin Türkiye’deki uygulanabilirliği: 65 yaş ve üzeri bireylere yönelik aile üyeleri ile bir çalışma

Authors : Hazal Swearinger, Elvan Ulucan Özkan

Pages : 223-251

Doi:10.33417/tsh.1443839

View : 144 | Download : 119

Publication Date : 2025-04-25

Article Type : Research Paper

Abstract :Türkiye\\\'de yaşam sürelerinin uzaması ve yaşlı nüfusunun artmasıyla birlikte, yaşlı bireylerin günlük yaşam aktivitelerini yerine getirmekte artan ihtiyaçlar ortaya çıkmaktadır. Bu ihtiyaçların karşılanması, yaşlı bireylerin yaşam kalitesini artırmak ve sağlıklı yaşlanma süreçlerini desteklemek için önemli bir adımdır. Ev ve toplum temelli bakım hizmetlerinin, yaşlı bireylerin ihtiyaçlarını karşılama sürecinde kritik bir rol oynayabileceği düşünülmektedir. Bu nedenle, yeni yaklaşımlara ihtiyaç duyulmaktadır. Bu çalışmanın amacı, aile üyelerinin yaşlılara sundukları bakım hizmetlerini detaylı bir şekilde incelemek ve bu hizmetlerin ev ve toplum temelli bakım modelleri aracılığıyla sunulmasına yönelik tutumlarını ve bu tutumları belirleyen faktörleri araştırmaktır. 213 yaşlı bireyin bakımını üstlenen aile üyeleriyle yapılan görüşmelerde, Evde Yaşlı Bakım Hizmetleri Taksonomisi kullanılarak anketler uygulanmıştır. Anketlerin değerlendirilmesi betimsel analiz ve lojistik regresyon yöntemleri kullanılarak gerçekleştirilmiş, açık uçlu sorular ise tematik analizle incelenmiştir. Çalışmada, bakım koordinasyonu, ev temizliği ve ulaşım gibi alanlarda artan destek ihtiyacı öne çıkmıştır. Araştırmada, aile üyelerinin resmi hizmetlere yönelik kabul oranlarını yaşlı bireyin bakım süresini, yakınlık derecesi ve yaşı gibi sosyo-demografik faktörlerin etkilediği görülmüştür. Ayrıca, aile içinde çözüm bulma eğilimi, devlete bağımlı olmama isteği, güvensizlik ve mahremiyet kaygısı gibi temalar belirlenmiştir. Bu çalışmanın sonuçları, yaşlı bireylerin yaşam kalitesini artırmak ve haklarını korumak adına sosyal hizmet ve politika alanlarında düzenlemeler yapılmasının gerekliliğini vurgulamaktadır.
Keywords : Yaşlı bakımı, Evde bakım, Aile bakımı, Sosyal Hizmet, Sosyal Politika