Topkapı Sarayı Harem`i: 1665 Yangını Sonrası Yenileme Projesi
Authors : Murat KOCAASLAN
Pages : 45-74
Doi:10.37879/belleten.2012.45
View : 19 | Download : 13
Publication Date : 2012-04-01
Article Type : Research Paper
Abstract :Bu makalede, Osmanlı hanedanının ve imparatorluk tarihinin simgesel ve fiziksel en büyük verisini oluşturan Topkapı Saray`ının sınırları içinde yer alan, Harem bölümünde meydana gelen 1665 insert ignore into journalissuearticles values(1076); yılı yangını sonrasında başlatılan yenileme projesi ele alınmıştır. Bu bağlamda özellikle yenileme projesi sürecinde, dönemin önemli bir siyasi gücü olan Valide Turhan Sultan`ın projeye etkisi de tartışılmıştır. Çalışmada, yenileme projesinin süreci, Başbakanlık Osmanlı Arşivi`nde bulunan ve inşaat süresince yapılan masrafların tutulduğu defterin ışığında ele alınmıştır. Yetmiş yapraktan oluşan mevcut defterin büyük bir bölümü işçi ve ustalara ödenen ücretler ile taşıma ücretlerini içermektedir. Bununla birlikte inşaatta kullanılan malzemeler ve bunların nerelerden getirildiği de ayrıntılı olarak belirtilmiştir. Makalede, Valide Turhan Sultan`ın yangın sonrasında başlatılan imar etkinliğindeki rolü tartışılırken, hesap defteri ile birlikte Harem mekanlarında bulunan ve 1665 yangını sonrasına ait kitabelerden yararlanılmıştır. Harem hakkında bugüne kadar yapılan çalışmalarda, 1665 yılı sonrasındaki yenileme projesi üzerine yazılanlar, Harem`deki kitabelerden elde edinilen bilgilerin ötesine gitmemektedir. Çalışmada ele aldığımız veriler ışığında ulaşılan sonuç, özellikle 17. yüzyılın ortasında meydana gelen yangının arkasından başlatılan projenin bitiminde ve Harem`in yenilenmesi sürecinde Valide Turhan Sultan`ın etkin olduğudur.Keywords : Topkapı Sarayı, Harem, IV Mehmed, Turhan Sultan, Yangın, İnşaat, Hesap Defteri