İlhanlı Devrine Ait Anonim Bir Münşe`at Mecmû`ası: Risāla Al-Ṣāḥibiyya

Authors : Osman G ÖZGÜDENLİ

Pages : 725-744

View : 15 | Download : 7

Publication Date : 1999-12-20

Article Type : Research Paper

Abstract :İran tarih yazıcılığı, İlhanlılar devrinde büyük bir gelişme göstermiştir. Tarih-i Cihan-guşa, Cami` al-Tavarih ve Tarih-i Vassaf gibi İran tarihçiliğinin en büyük eserleri hep bu dönemde kaleme alınmıştır. Siyasi tarih kitaplarının yanında, inşâ, siyak ve devlet muhasebesine dair yazılan kitaplar da bu gelişmeden nasiblerini almıştır. Bugün, İlhanlı devleti mali tarihi üzerine çalışmak isteyen araştırmacılar için beş önemli eser bulunmaktadır. Bunlar: 1- Falak ‘Ala-yi Tabrizi`nin, Kanun al-Sa`ada’si, 2- Falak ‘Ala-yi Tabrizi`nin, Sa‘adat-nama’si, 3- ‘Imad al-Saravi`nin, Cami` al-Hisab`ı, 4- ‘Abdallah b. Muhammad Kiya al-Mazandarani`nin, Risala-yi Falakiy-ya`si, 5- Muhammad b. Hinduşah al-Nahcavani`nin, Dastur al-Katib fi Ta`yin al-Maratib`idir. Burada tanıtımı ve konumuzla ilgili bir kısmının neşri yapılacak olan risalenin muhtevası da bu cümledendir. Söz konusu risale VIII/XIV. yüzyıla aitti ve anonim bir siyak ve münşe`at mecmû`asının içerisinde, Safevî devrine ait inşâ örnekleri ile, Falak `Ala-yi Tabrizi`nin Sa`adat-nama`sinin ikinci kısmı arasında bulunmaktadır. Eserin ismi, mecmû`anın 11. sayfasında `Risala al-Şahibiyya` şeklinde kaydedilmiştir. Eserin baş ve son kısımlarındaki eksiklikler sebebiyle müellifinin ismi tesbit edilememiştir.
Keywords : İlhanlılar, İran, Risāla Al Ṣāḥibiyya, Tarih Yazıcılığı