Yıldırım Beyazıd'ın Esareti ve İntiharı

Authors : Fuad Köprülü

Pages : 591-603

View : 65 | Download : 77

Publication Date : 1937-04-20

Article Type : Research Paper

Abstract :Yıldırım Beyazıt’ın Timur`a esir düştükten sonra demir kafese konduğu hakkındaki meşhur rivayet, Osmanlı tarihine dair neşriyatta bulunan birtakım Avrupa tarihçilerinden sonra, iptida E. Gibb on [Histoire de la decadenee et de la chute de l\'Empire romain, trad. M. F. Guizo t, Paris 1819, Tome XII, P. 362 - 369] ve sonra da Hammer [Histoire de l\'Empire ottoman, trad. J J. Heller, Paris 1835, Vol. H, P. 97-101 ; türkçe terciimesi, C. II, S. 69-72 1 tarafından oldukça metodik bir şekilde tetkik edilmiştir. Onun fikrine göre, ne Duca s, Chalcond y 1 gibi Bizans kaynakları, ne bu vakaların şahidi olan Sc h iltb e rge r, ne de Timur\'a ait muasır membalardan istifade ederek Zafername\'sini yazan Şerefed din Yezd i, bu kafes rivayetinden bahsetmezler ; ibn Hacer ve İbn Şahın e gibi muasır Arap tarihçilerinde de bu rivayet yoktur; L ü. r 1, Cenübi gibi muahhar umumi tarihlerle onlardan iktibas etmiş eserlerde de böyle bir rivayete tesadüf edilmez ; Sa\'deddin, Zafername sahibinin bu rivayeti kaydetmemesini en büyük bir delil gibi kullanarak, kafes rivayetinden bahseden bazı Türkçe tarih müelliflerini şiddetle tenkit eder; ve onların, «tahtırevan ile kafesi birbirinden ayıramıyacak kadar» idraksiz olduklarını söyler; demir kafes rivayetini sarih surette kaydedenler, Phr anz es, İbn Arab şâh\'tır ; Osmanlı vakayinamelerinden Aşık paşazü\'d e, Ankara harbinde Beyazıt’ın maiyetinde bulunan bir solaktan naklen, esir Padişah\'ın tıpkı bir kafes gibi ve iki atın ortasına konulmuş bir tahtırevan ile götürüldüğünü söyler; Neşri de aynı rivayeti tekrar eder. İşte, bütün bu kaynaklara müracaat etmiş olan Hammer, Osmanlı vakayinamelerindeki «kafes gibi tahtırevan» ifadesinin — İ bn Arab süh\'taki demir kafes rivayetinin tesiriyle — yanlış tefsir edildiğini ve itimada lâyık olmayan birtakım Osmanlı müverrihlerindeki demir kafes rivayetinin bundan doğduğunu söyler; ve büyük tarihçi Gibbon\'un zıddına olarak, bunun sadece bir efsane olduğuna hükmeder
Keywords : Yıldırım Beyazıd, Ankara Savaşı, Timur, Osmanlı Devleti